Hurmat talab qilinmaydi, unga erishiladi!

     Xayotda xar birimiz jamiyatning bir qismi va oilamizning bir a`zosi bo`lishni yoki muxim va qadrli ekanimizni, va boshqalar bizni xurmat qilishlarni juda-juda xohlaymiz.  Agarda farzand ota-onasini xurmat qila bilmasa, ota-ona o`zini qadrsiz va men ular uchun xech kim emasman deb his qiladi. Yoki aksincha ota-ona o`z farzandini xurmat qila bilmasa, farzand o`zini shu oilaning a`zosi emasman degan fikrga keladi. Bunday misollarni juda xam ko`p keltirish mumkin. Ish joyimizda, do`stlar orasida, oilada, kursdoshlar orasida va jamiyatda bizni xurmat qilishlarini istaymiz.  Lekin nima uchun ko`pgina xollarda bizni hurmat qilishmaydi?

    Men sizlarga bu hikoyani aytib bermoqchiman.
    Otam -oilamizdagi yagona pul ishlab topuvchi inson.  Uning ishi juda og`ir bo`lib, bu undan juda ko`p vaqt va mehnat talab qiladi.  U uyda oila bilan kam vaqt o`tkazadi, chunki u doim ish bilan band.  Men shuni bilamanki, oilamizda hech kim u bilan yaqin emas, hech qaysimiz hech qachon o`zimizni unga do`st yoki yaqin inson  deb his qilmaganmiz.  Mening otam juda qattiqqo`l inson, hamma narsa uchun uning o`zining qonun-qoidasi bor…

    Ko`pincha u uyga kelganda, kechki ovqat xali tayyor bo`lmagan bo`lsa, hammaga shunday zahrini sochib ketadiki… Bunday paytlarda otam bizga “Uyga pul olib kelsam, senlarni boqsam , senlar uchun hamma narsani tayyor qilayotgan bo`lsam ham, senlar meni umuman hurmat qilmaysanlar” deb baqirishni boshlaydi.  U bizga “Yangi muammo chiqarishdan boshqa hech narsaga yaramaysanlar” deydi. U yana bizga xatto, ishda ham uydagichalik asabi buzilmasligini aytadi.  U bizga “Yalqovliklaring uchun uyda ham hech narsa qilmaysanlar, hatto birortang pul ishlab topishni bilmaysan” deb aytadi.  U bizga biz usiz hech kim emasligimizni, undek otamiz bo`lmaganda, ko`chada yashayotgan bo`lishimiz mumkinligini aytadi. Mana juda ko`p vaqtdan beri ahvol shu.

    Men tez-tez o`z- o`zimdan so`rayman: “Otam o`z xatti-xarakatlari bilan oilasini bir oz bo`lsa ham hurmat qiladimi?  Otam uyga pul olib kelishi uchungina biz uni hurmat qilishimiz kerakmi?  Hurmat qozonish shunaqa bo`ladimi?”  O`ylashimcha, dadamga o`xshab hurmat talab qilmaslik kerak.  Ko`ngli ranjigan, dilsiyoh odamlar kishiga haqiqiy hurmat ko`rsatolmaydi deb o`ylayman.  Albatta, otam so`raganlarini (kechki ovqatni o`z vaqtida tayyor qilish, kiyimlarini o`z vaqtida yuvib dazmollash) bajarsak, bu uni hurmat qila boshlaganimiz uchun emas, balki undan qo`rqqanimiz uchundir.

    Xaqiqatdan xam oilada bizni jaxldorligiz, ish joyimizda qattiq qo`lligimiz, do`stlar va qarindoshlar orasida pulimiz uchun bizni hurmat qilishadi. Lekin bu xaqiqiy hurmatmi?…

    Mening fikrimcha, boshqalarga baqirib, dag`dag`a qilish bilan hurmat qozonib bo`lmaydi, chunki odamlar sizdan ko`proq nafratlanadi va sizdan o`ch olishni xohlaydi. Hurmat qilish to`g`risida oddiygina haqiqat mavjud: hurmatni talab qilish emas, uni qozonish kerak.  Odamlar boshqalarni hurmat qilish bilangina o`zlari hurmat qozonishlari mumkin.  Agar hurmat talab qilaversangiz, ayniqsa, zo`ravonlik qilish bilan, siz unga hech qachon erishmaysiz, chunki odamlar sizga bo`lgan hurmatini yo`qotadi yoki sizdan qo`rqishni boshlaydi.

    Hurmat qilsang, hurmat topasan yoki ota-onangni xurmat qil toki baraka topib uzoq umr ko`ragaysan deb ota-bobolarimiz bejiz aytishmaydi.  Agar siz boshqalarni sizga xushmuomala bo`lishini xohlasangiz, siz ham ularga xushmuomala bo`ling.  Agar siz odamlarni sizga yordam berishini xohlasangiz , siz ham ularga yordam bering.  Agar siz odamlarni sizga g`amxo`rlik qilishini xohlasangiz, siz ham ularga g`amxo`r bo`ling.  Bu haqiqiy hurmatga erishishning juda oddiy yo`llaridir.