Nimani o‘ylasangiz, shunga yaqinlashasiz: fikrlar magnit kuchiga ega

Psixologiya va neyrofanlar shuni ko‘rsatadiki, odam o‘z hayotidagi ko‘p narsalarni o‘y-xayollari orqali shakllantiradi. Agar inson doim salbiy tomonga e’tibor qaratsa, atrof-muhit ham unga o‘sha energiyani qaytaradi. Aksincha, mehr, yaxshilik va minnatdorlik bilan yashagan odamning hayotida ijobiy voqealar va imkoniyatlar ko‘payadi.

Inson miyasi har kuni 60 mingdan ortiq fikr ishlab chiqaradi. Har bir fikr neyronlar o‘rtasidagi elektr signallar hisoblanadi. Ularning faoliyati natijasida dopamin, serotonin, kortizol kabi moddalar ajraladi. Mazkur moddalar esa bizning kayfiyatimiz, xatti-harakatimizni belgilaydi.

Har bir o‘y va tasavvur aslida ma’lum bir tebranish chastotasiga ega bo‘lgan energiya shaklidir. Shu sababli biz qanday fikrlasak, atrofimizga o‘sha fikrga mos voqealar va odamlarni jalb qilamiz.

Ijobiy fikrlar nimalar beradi?

• Xursandchilik: yaxshi fikrlar kayfiyatni ko‘taradi, serotonin va dopamin kabi “baxt gormonlari”ni faollashtiradi.
• Shukronalik: minnatdorlik hissi ichki tinchlikni beradi, stressni kamaytiradi va immunitetni mustahkamlaydi.
• Ishonch: ijobiy qarash insonda kuch va qat’iyat uyg‘otadi, maqsadlarga erishish osonroq bo‘ladi.

Salbiy fikrlar qanday ta’sir qiladi?

• Qo‘rquv: tez-tez xavotirlanish asab tizimini zaiflashtiradi, yurak va uyqu muammolariga sabab bo‘ladi.
• G‘azab: jahl organizmda stress gormoni – kortizolni ortiqcha ishlab chiqaradi, bu esa sog‘liqni yemiradi.
• Hasad: doimiy qiyoslash va norozilik ruhiy tushkunlikka olib keladi, insonni o‘z imkoniyatlaridan chetlashtiradi.

Qanday qilib ijobiy fikrlashni kuchaytirish mumkin?

Ijobiy fikrlash inson ongining eng katta qurollaridan biri. Miya doimiy ravishda to‘lqinlar chiqaradi va ular magnit singari ishlaydi: qanday fikr taratsak, xuddi shunday kayfiyat va voqealar bizga qaytadi. Demak, bugungi o‘y-xayollarimiz ertangi kunimizga ta’sir ko‘rsatmasdan qolmaydi. Shu bois ongni ijobiy energiya bilan to‘ldirish odatga aylanishi kerak.

Buning eng samarali yo‘llaridan biri — kundalik shukronalik. Har kuni hech bo‘lmaganda uchta narsani yozib chiqish, ular uchun minnatdor ekanini eslash inson kayfiyatini ko‘taradi va hayotga boshqacha qarashni o‘rgatadi. Oddiy misol: bugun yaqin insoningizning samimiy so‘zi, kichik bir muvaffaqiyat yoki ertalabki choyning iliqligi uchun minnatdorchilik bildirish ham ijobiy energiyani kuchaytiradi.

Salbiy fikrlarni to‘xtatish ham muhim. Ongimizda “men uddalay olmayman” kabi o‘y paydo bo‘lsa, darhol uni foydali alternativaga almashtirish kerak. Masalan, “bu qiyin” o‘rniga “men kichik qadamlar bilan boshlay olaman” deyish ongni yengillashtiradi va ishonchni kuchaytiradi. Shunchaki to‘xtash, fikrni kuzatish va o‘zgartirish — ruhiy holatni boshqarishning sodda, ammo kuchli usuli.

Atrofdagilar ham fikrlarimizga bevosita ta’sir qiladi. Doimiy salbiy gaplar va shikoyatlar odamning energiyasini so‘rib oladi, aksincha, ijobiy qarashli insonlar ruhiy holatni ko‘taradi. Shuning uchun imkon qadar hayotimizni qo‘llab-quvvatlaydigan, motivatsiya beradigan insonlar bilan ko‘proq muloqot qilish kerak.

Meditatsiya va nafas mashqlari esa ongni tinchlantiradi va fikrlar oqimini tartibga soladi. Kuniga atigi bir necha daqiqa chuqur va ongli nafas olish stressni kamaytiradi, diqqatni jamlaydi va ichki sokinlik beradi. Shuningdek, bu mashqlar miyaga yangi, ijobiy energiya kirib kelishiga yo‘l ochadi.

Ijobiy fikrlash — tug‘ma qobiliyat emas, o‘rganiladigan ko‘nikma. Shukronalik, salbiy fikrlarni boshqarish, ijobiy muhit va meditatsiya orqali har bir inson o‘z ongini o‘zgartirishi mumkin.