Xellouin arafasida Yevropa Janubiy Observatoriyasi astronomlari ko’rshapalak shaklidagi ajoyib gaz va chang bulutini aniqladilar. Surat Chilidagi Serro Paranal tepasida joylashgan VLT Survey Telescope (VST) yordamida olingan.
Ko’rshapalak taxminan 10 000 yorug’lik yil uzoqlikda joylashgan. U janubiy Sirkin va Norma yulduz turkumlari orasida suzib yurgandek tuyuladi. Tumanlik osmonning to’lin oydan taxminan to’rt baravar katta qismini qamrab oladi va go’yo kosmik o’ljani ta’qib qilayotgandek, uning ustidagi yorug’lik maydonini ta’qib qilayotganga o’xshaydi.
Olimlar bulutning o’zini yulduzlar bog’chasi deb atashadi – bu yangi yulduzlar paydo bo’ladigan ulkan gaz va chang mintaqasi. Uning ichidagi to’q, ipsimon filamentlar ko’rshapalakning “skeletini” hosil qiladi. Bu zich, sovuq gaz to’plamlari orqasidagi yulduzlarning yorug’ligini to’sib qo’yadigan mayda chang zarralarini o’z ichiga oladi va bunday ajoyib soyalarni yaratadi.
Rasmdagi kuchli qizil nurlanish bulut ichidagi yulduzlardan kuchli nurlanish natijasida vodorod atomlarining ionlanishi natijasida yuzaga keladi. Rasmda shuningdek, Survey Telescope tomonidan ko’rinadigan va infraqizil to’lqin uzunliklarida olingan qo’shimcha infraqizil ma’lumotlar ham mavjud. Bu yerdagi eng ko’zga ko’ringan mintaqalar ko’rshapalakning o’ng qanotini ifodalovchi RCW 94 va tanani tashkil etuvchi RCW 95, ko’rshapalakning tanasining qolgan qismi esa rasmiy nomga ega emas.
Kosmos juda chiroyli de
Ajoyib ajoyib narsalar sodir boladi u yerda
Hali ham uni toliq organmaganmiz
Lekin hozirda ancha yaxshiroq teleskoplar va rasmlar olish imkoniyati paydo boldi
Bu mani hursand qiladi, chunki qanchalik yaxshiro organse, shunchali tezro hayotni yangi bosqichiga ota olamiz
Chiroyli, haqiqatdan ham oxshar ekan
Klass
Voy, naqadar go‘zal va sirli manzara! Tabiyatning o‘zi ham san’atkor – osmon bag‘rida ko‘rshapalak shaklidagi tumanlik paydo bo‘lishi hayratlanarli. Har gal shunday kashfiyotlar haqida o‘qiganda, koinot naqadar ulkan va mo‘jizalarga to‘la ekanini yana bir bor his qilaman.
Koinot hech qachon hayratdan to‘xtamaydi! Ko‘rshapalak shaklidagi bu tumanlik — go‘yo tabiatning o‘zi “san’at va ilm birlashganda nima bo‘ladi” degandek javob bergandek. Har bir yulduz, har bir soyada qandaydir sir yashiringandek tuyuladi.
Shunchaki ajoyib! Osmonda bunday shaklni tasavvur qilishning o‘zi qiziq, ammo uni teleskop orqali ko‘rish — bu butunlay boshqa olam. Koinotda shunchalik go‘zallik bor ekanki, inson hayratdan so‘z topolmaydi!
Ko‘rshapalak tumanligi — go‘yo koinot bizga “go‘zallik tartibda emas, tasodifda yashiringan” deb aytayotgandek. Biz faqat qarashni bilsak bas — osmonning o‘zi hikoya aytadi.
Kosmosda ham Xellouin kayfiyati! Shu kashfiyot inson tasavvuridan ham go‘zal — koinotning hazil-mutoyiba tuyg‘usi ham bor shekilli.
Ajoyib