Maktablarda joriy qilish kerak bo’lgan 5 ta fan

Maktabda ko’p narsa o’rgatiladi. Avtomobil va piyoda tezligini hisoblash, hisoblash va h.k. Ba’zi narsalar hayotda foydali bo’ladi, ba’zilari esa, o’qishni tugatgandan so’ng darhol unutiladi. O’quvchilar hayotda yanada muvaffaqiyatli va baxtli bo’lishiga yordam berish uchun, maktabda qanday fanlarni joriy qilish mumkinligini haqida o’ylab ko’rdik.

Jinsiy tarbiya

Jinsiy tarbiya darslarida balog’at yoshida inson tanasi qanday o’zgarishini aytib beriladi. Jinsiy aloqa fiziologiyasini, turli xil kontratseptsiya usullarini va jinsiy yo’l bilan yuqadigan kasalliklardan himoya qilishni tushuntiriladi. Darslarda sevgi, sheriklik, o’zaro kelishuv va hurmat haqida gapiriladi.

Jinsiy tarbiya darslarining afzalliklarini ixtiro qilish shart emas. Jinsiy ta’lim allaqachon dasturga kiritilgan mamlakatlar tajribasini ko’rib chiqishning o’zi kifoya. Masalan, Shvetsiya, Buyuk Britaniya, AQSh va Frantsiya. Jinsiy ta’limni tugatgan o’smirlar kechroq jinsiy faollikni boshlashadi, ayollarni hurmat qilishni o’rganishadi, o’smirlik davrida homilador bo’lish ehtimoli kamayadi. Jinsiy ta’lim STD, shu jumladan OIV tarqalishini kamaytiradi. Bu sizning sog’lig’ingizni yaxshiroq kuzatishga va ikkilanmasdan samimiy mavzularni muhokama qilishga yordam beradi.

Moliyaviy savodxonlik

Kundalik moliyaviy savodxonlik sizga ongli ravishda pul bilan ishlashni o’rgatadi. Byudjetni rejalashtirish va o’z imkoniyatlaringiz doirasida yashashni o’rganasiz. Tejash, investitsiya qilish va moliyaviy maqsadlarga erishishni o’rganasiz. Piramida sxemalari va mikrokreditlar kabi xavfli moliyaviy sxemalardan qochasiz.

2022-yilda o‘tkazilgan tadqiqotlarni ko‘rib chiqish natijalariga ko‘ra, moliyaviy savodxonlik kursi odamlarga oqilona moliyaviy qarorlar qabul qilishga va topganidan samaraliroq foydalanishga yordam beradi. Natijada ular pulni tejashga va yaxshiroq yashashga muvaffaq bo’lishadi. Amerikalik faollar moliyaviy savodxonlik maktabda va uyda o’qitilishi uchun kurashmoqdalar.

Hissiy intellektni rivojlantirish

Hissiy intellekt – bu his-tuyg’ularni tushunish va boshqarish qobiliyatidir. Amerikalik psixolog, “Hissiy intellekt” kitobi muallifi Daniel Goleman hissiy intellektning beshta asosiy komponentini aniqladi:

• o’z-o’zini anglash – o’z his-tuyg’ularini tushunish qobiliyati;
• o’z-o’zini tartibga solish – his-tuyg’ularni nazorat ostida ushlab turish qobiliyati;
• motivatsiya – o’zini kerakli harakatlarga undash qobiliyati;
• empatiya – boshqalarning his-tuyg’ularini tushunish;
• muloqot qobiliyatlari – muloqot qilish, nizolarni hal qilish va boshqalarni rag’batlantirish qobiliyati.

Forbes ma’lumotlariga ko’ra, rivojlangan hissiy intellekt holatlarning yarmidan ko’pida martaba muvaffaqiyatini belgilaydi. Bu har qanday kasb uchun to’g’ri keladi, lekin bu ayniqsa rahbarlar uchun to’g’ri keladi.

Rivojlangan hissiy intellekt nafaqat martaba muvaffaqiyatiga, balki munosabatlarning mustahkamligiga ham ta’sir qiladi. 2014 yilda o’tkazilgan tadqiqot shuni ko’rsatdiki, hamdardlik va muloqot qobiliyatlari, oilaviy qoniqishni moliyaviy farovonlikdan ko’ra yaxshiroq oshiradi.

Mayndfulnes

Mayndfulnes – bu ong amaliyoti, shu yerda va hozir bo’lish, hozirgi kunga e’tibor berish qobiliyatidir. Buni qilish unchalik oson emas, chunki inson miyasi ko’pincha avtopilot holatida bo’ladi. U o’tmishni tahlil qiladi, kelajak haqida qayg’uradi va bugungi kunga e’tibor bermaydi.

Tanqidiy fikrlash

Tanqidiy fikrlash – moslashuvchan va oqilona fikrlash qobiliyatidir. Manipulyatsiyaga berilmaslik, stereotiplardan qochish va shoshilinch xulosalar qilmaslikdir.

2002 yilda amerikalik tadqiqotchilar XXI asrda zarur bo’ladigan to’rtta asosiy qobiliyatni aniqladilar. Ular maktablarda ijodkorlik, muloqot qobilyatlari, jamoada ishlash va tanqidiy fikrlashni o‘rgatish kerak, deb hisoblashdi.

“Adashishlar anatomiyasi” kitobi muallifi Nikita Nepryaxinning fikricha, tanqidiy fikrlash odamlarning kundalik hayotida zarur bo‘lgan uy xo‘jaligi mahoratidir. Bu axborot oqimini boshqarishga, atrofdagi faktlarni tahlil qilishga, oqilona xulosalar chiqarishga va ular bo’yicha harakat qilishga yordam beradi. Tanqidiy fikrlash, masalan, adolatsiz reklama va tashviqotdan himoya qilishi mumkin. Bu fikrlarni emas, balki faktlarni tinglashga yordam beradi. Nafaqat boshqalarni, balki o’zingizni ham tanqid qiling. Va agar ma’lumotlar o’zgargan bo’lsa, muammoga qarashingizni o’zgartiring. Shunga ko’ra, yanada moslashuvchan shaxs bo’lish va o’zgaruvchan dunyoga moslashish osonroqdir.