5% – qonuni

Avtosinxronlamoq (avtosinxronizatsiya) tushunchasi ko`pchilikka ma`lum bo`lsa kerak. Gap  shundaki, agarda jamiyatda 5% insonlar bir vaqtda birdaniga harakatlansa, qolgan ko`pchilik ularni orqasidan qaytarishni boshlar ekan.

Masalan qaraydigan bo`lsak, agarda otlarning to`dasida 5% otlarni qo`rqitib va “ularni qochishga” majbur qilsangiz, shunda qolgan to`da ham ularni ortidan ketadi.

Shunga o`xshash hususiyat insonlarda ham mavjud ekan. Yaqinda angliyalik olimlar bir tadqiqotni o`tkazishdi: katta va keng zalga insonlarni taklif qilib va ularga vazifa berishdi ya`ni “xohlagan yo`nalishda harakatlanish”. Bir necha insonlarga esa aniq belgilangan yo`nalishni berishdi. Shunday qilib tadqiqot orqali aniqlandiki, 5% aniq maqsad bilan harakatlangan insonlar, qolganlarni ham shunday harakatlanishga majbur qilishlari mumkin.

Yana misol tariqasida, masalan, kontsert zalida o`tirganda 5-6 kishi qarsak chalishni boshlasa, ko`pchilik yoki barcha insonlar qarsak chalishni boshlashadi.

Shunday holatlarda ko`plab insonlar o`zining maqsadlari bilan foydalanib qolishadi. Misol uchun mish-mishlar orqali, masalan kimdir bir necha kundan so`ng qandaydir mol bozordan yoki do`konlardan yo`q bo`lishi mumkin deb aytsa va shunda 5% qo`rqib ketgan insonlar shu mollarni tezda sotib olishga harakat qilishadi va keyin boshqalar ham buni ko`rib shunday harakatlanishni boshlashadi. Shundan so`ng haqiqatdan ham bir necha kundan so`ng bu mol do`konlarda qolmaydi. 5% ig`vogarlarni deb insonlar o`rtasida sovuqchilikka va munosabatlarning buzilishiga olib kelishi mumkin.

Olimlarning maslahat berishicha, doim yangiliklarni eshitganingizda, albatta o`zingiz tekshirishga harakat qiling toki boshqa insonlarni ham bu mish-mishlarga ishontirib qo`ymang. Sizning hatti-harakatlaringiz boshqalarga ham ta`sir qilishi mumkin! –deya ingliz olimlari tomonidan ta`kidlab o`tildi.