Biznes uchun 10 eng muhim maslahatlar

IKEA, Amazon, Airbnb asoschilaridan va boshqa taniqli tadbirkorlarning hayot darsliklarini siz bilan bo’lishamiz.

1.Ingvar Kamprad, IKEA asoschisi

Biznesda asosiy narsa – bu sevgidir. Agar siz odamlarning sevgisini qozonmasangiz, siz ularga hech narsa sotolmaysiz.

Manba: Leading by Design: The Ikea Story, 1999.

IKEA dunyodagi eng yirik mebel va uy-ro’zg’or tarmoqlaridan biridir. Iste’molchilarning sevgisiga ega bo’lmaganida edi, kompaniya katta muvaffaqiyat qozonolmas edi. Bunga Shvetsiya frikadelkalari, nonlari, kulgili o’yinchoqlari va noodatiy mahsulot nomlari yordam bergan bo’lishi mumkin. IKEA ning tashqi sotuvchilari yo’q, do’konning o’z mahsulotlarni sotadi. Buni amalga oshirish uchun kataloglar, cheksiz labirint shaklidagi zal va qolishni istaydigan qulay interyerlar mavjud.

2. Opra Winfrey, tarixdagi birinchi qora tanli milliarder

Qila olmayman deb o’ylayotgan narsalarni qiling. Muvaffaqiyatsizlikga uchrang. Yana bir bor urinib ko`ring. Ikkinchi marotaba hamma narsa yaxshi bo’ladi.

Manba: 23 Leadership Tips From Oprah Winfrey, Forbes, 2013.

Hozir Opra Winfrey – Qo’shma Shtatlardagi eng boy va eng nufuzli ayollardan biri. Ammo uning muvaffaqiyatga erishish yo’li – doimiy ravishda yengishdir. U kambag’al oilada tug’ilgan. U ota-onasiz qolgan, buvisi bilan yashab, deyarli maktabga bormagan. 13 yoshida Opra isyon ko’tarib, uydan qochib ketgan. U 14 yoshida tug’adi va tez orada bolasini yo’qotadi.

Shundan keyin Opra o’z hayotini o’zgartirishga va’da berib, o’qishlarini davom ettirdi va eng yaxshi talabalar qatoriga kirdi. Uning g’ayrati va iste’dodi tufayli u universitetga o’qishga kirdi va Nashvilladagi birinchi qora tanli ayol teleboshlovchi bo’ldi. U o’z dasturini Opra Winfrey Shou deb ochdi. Teleboshlovchining so’zlariga ko’ra, eng muhimi, qanday bo’lsangiz shunday bo’ling va muvaffaqiyatsiz bo’lishdan qo’rqmang.

3. Brian Tracy, muvaffaqiyat psixologiyasi mutaxassisi

Eng aqlli biznes qaror – bu malakali xodimlarni ishga olishdir. Kompaniyaning kerakli insonlari biznes muvaffaqiyatining 95% ni tashkil qiladi.

Manba: How the Best Leaders Lead: Proven Secrets to Getting the Most Out of Yourself and Others, 2009.

Kompaniyadagi eng asosiy narsa xodimlardir. Ularning yordami bilan o’z biznesingiz ishlamoqda. Shuning uchun, ishga yollashda shoshilmang va sizga kimga kerakligini aniq belgilab oling. Yaxshi ish sharoitlarini yarating: moslashuvchan ish soati, qulay ofis, masofadan ish olib borish imkoniyati. Kompaniyada ochiqlik va o’zaro hurmat tamoyillari asosida muloqot qiling.

Noma’qul xodimlarni ishga olish, qimmatga tushadi. Odatda, kompaniyalar uzoq vaqt kutishadi va bunday odamlarni ishdan bo’shatish vaqtini cho’zishadi. Xodim mehnat qilayotganda u hech qanday foyda yoki daromad keltirmaydi. Shuning uchun buni amalga oshirish kerakligini tushunib, tezda va pushaymon bo’lmasdan ishdan bo’shatish kerak.

4. Donald Trump, tadbirkor va AQSH prezidenti

Agar odamlarga o’z muvaffaqiyatingiz haqida gapirmasangiz, ular bu haqida bilishmaydi.

Manba: Trump: How to Get Rich, 2004.

Trump Amerikaning Forbes ro’yxatiga ham kiritilmagan, biroq dunyodagi eng mashhur tadbirkorlardan biri hisoblanadi. Bu bilan u pulga emas, balki iste’dodga muhtojdir. Trump o’z ismini brendga aylantirdi: uning kompaniyasi “Trump Organization” deb ataladi, “Trump Ice” ichimlik suvi, “Donald Trump” parfyum suvi va “Visa Trump” bank kartasini ishlab chiqdi.

Tadbirkor baland ovozda gapirish, televideniyada chiqishga va shouman kabi harakat qilishdan uyalmas edi. Uning prezidentlik poygasida ishtirok etishi va Qo’shma Shtatlar prezidenti sifatida faoliyat yuritishi bu boshqa dalil. O’zingiz va biznesingiz haqida gapirishdan qo’rqmang: har bir kishi bilan erishilgan yutuqlar va muvaffaqiyatlaringizni bo’lishing, ijtimoiy tarmoqlarda faol bo’ling.

5. Richard Branson, Virgin Group ning asoschisi va sayyoradagi eng boy odamlardan biri

Muvaffaqiyatga erishish uchun harakat qiling, lekin intimozli bo’ling. Hech qachon aldamang va sizga uyqu bermaydigan narsalarni qilmang.

Manba: Screw It, Let’s Do It: Lessons in Life and Business, 2006.

Siz mahsulotlarni arzon narxda ishlab chiqarishingiz mumkin, lekin tabiatga ham zarar yetkazishingiz mumkin. Siz xodimlarni ortiqcha ishlatishingiz mumkin, ammo ularni baxtsiz qilasiz. Siz aldab kamroq soliqlar to’lab, davlatni aldashingiz mumkin. Tadbirkorlarda ijtimoiy mas’uliyat yotadi, shuning uchun ular biznesni oqilona qilishlari va “zarar yetkazmaslik” tamoyiliga amal qilishlari kerak.

Bransonning fikriga ko’ra, siz dunyoni yaxshiroq joyga aylantirib, foyda ko’rishingiz mumkin. Uning o’zi ham shunday qiladi. Uning kompaniyasi, global isish va karbonat angidrid chiqindilarini ko’payishi bilan kurashadi, xayr-ehsonlar uchun mablag’ ajratadi va ta’limga sarmoya kirgizadi. Bularning barchasi Bransonning muvaffaqiyatli biznes qurishiga to’sqinlik qilmaydi.

6. Bill Geyts, amerikalik tadbirkor, Microsoft yaratuvchisi

Sizda yashashga 500 yil qoldi deb yashashni to’xtating.

Manba: 24 inspiring quotes from Bill Gates, who turns 60 today, Buisness Insider, 2015.

Vaqtni behuda o’tkazmang. Har bir bekor o’tgan soniya – bu o’tkazib yuborilgan imkoniyatdir. Maqsadlaringizni aniq belgilang, kuningizni rejalashtiring va har doim maksimal rejangizni bajarishga urinib ko’ring.

Geyts, Garvard universitetida darsda vaqt sarflashni xohlamagani sababli, Garvarddan haydalgan. 1978-1984 yillar mobaynida u birinchi marta o’z biznesini boshlaganida, 6 yil mobaynida u faqat 15 kun dam olar edi. U ofisda ishlagan, vaqtida o’zini chalg’itish uchun kinoga borgan. U har yili 50 ta kitoblarni o’qiydi, bu o’rtacha haftada bir martadir. Maqsadga erishish, mashaqqatli mehnat va mashaqqatli ish Geytsni sayyoradagi eng boy odamga aylantirdi.

7. Jeff Bezos, amerikalik tadbirkor, Amazon asoschisi

Muvaffaqiyatli kompaniya tuzishning ikki yo’li mavjud. Birinchisi, xaridorlarni qimmatbaho buyumlar sotib olishga ishontirish uchun juda ko’p ish qilishdir. Ikkinchisi, iste’molchilarni arzon narxda sotib olish uchun juda ko’p ish qilish. Ularning ikkalasi ham ishlaydi, lekin biz ikkinchisini afzal ko’ramiz.

Manba: Jeff Bezos owns the web in more ways than you think, Wired, 2011.

Amazon Internet orqali mahsulot va xizmatlarni sotadigan dunyodagi eng yirik kompaniya hisoblanadi. Veb-xizmat onlayn chakana savdoning yarmiga to’g’ri keladi. Jeff Bezosning strategiyasi tufayli kompaniya juda mashhur bo’lib ketdi: u qisqa muddatli foydani ta’qib qilmadi, balki rivojlanishga sarmoya kiritdi va yangi bozorlarni egalladi.

Raqobatchilar bilan raqobatlashish uchun Amazon bepul yetkazib berish va xaridor mahsulotni arzon deb topsa, narxni pasaytirar edi. Ushbu strategiya Amazonga eng kam daromad keltirdi, lekin mijozlar va bankrot raqobatchilar sonini oshirishga imkon berdi. Natijada, 10 yil davomida Amazon aktsiyalari 30 barobar o’sdi va Jeff Bezos zamonaviy tarixda eng boy odam bo’lib, Bill Geytsdan o’ta oldi.

8. Jeff Sazerlend, amerikalik dasturchi va Scrum kompaniyasi boshlig’i

Vizitkalar haqida unuting. Lavozim va unvonlar bu bo’sh belgilar. Siz haqingizda qilayotgan ishingiz aytishi kerak.

Manba: Scrum: The Art of Doing Twice the Work in Half the Time, 2014.

Rahbarning darajasi qanchalik baland bo’lsa, unda u ishning murakkabligi haqida biladi. Shuning uchun menejerning asosiy vazifasi – ierarxiyadan xalos bo’lish, xodimlarga ishonish va ularning harakat erkinligini ta’minlashdir. Ularni doimo tekshirib turadigan menejeri bo’lmagan yuqori darajali mutaxassislar ishtirokidagi jamoa ishni yaxshi va tez bajaradi.

Kompaniyadagi ierarxiya va qat’iy tuzilma nazorat qilish tasavvurini yaratadi va bu narsa amalda ishlamaydi: loyihalar kechiktiriladi, muddatlar tugaydi va xodimlar o’zlarining ishlaridan norozi bo’ladilar.

9. Uorren Baffet, amerikalik tadbirkor va investor

Siz qanchalik qobiliyatli va mehnatkash bo’lsangiz ham, ba’zi narsalar vaqt talab etadi.

Manba: 11 Warren Buffett quotes that’ll make you a smarter investor, Yahoo Finance, 2018.

Rivojlanishning eng ishonchli usuli o’z sarmoyangizga sabr-toqat qilishdir. Shuning uchun ham Amerikalik investor Uorren Baffett, Forbes ro’yxatida uchinchi o’rinni egallaydi. O’z investitsiya va salohiyati tufayli u boylik orttiradi.

Uzoq muddatda muvaffaqiyat qozonish uchun siz doimo sabr-toqatli bo’lishingiz kerak. Misol uchun, agar aktsiyalar qimmatga tushsa va qisqa muddatda ular sotilmasa vahimaga tushmang. Baffet o’zining shaxsiy tajribasidan tushundiki, 11 yoshida o’zining birinchi aktsiya paketini sotib oldi va tez orada kichik daromad olish uchun ularni sotadi. Bir necha kundan keyin ular qimmatlashdi, agar u kutganida, u besh barobar ko’p pul topar edi.

10. Brian Cesky, Airbnb asoschilaridan biri

Bola kabi qiziqish, yashash va o’ylash kerak. Bu tadbirkorning eng muhim xususiyatidir. Men hali yoshligimga qaramay, men doimo mendan ham yosh insonlar nima qilayotganiga e’tibor qarataman.

Manba: «100 величайших бизнес-умов по версии Forbes», 2017.

Empatiya, qiziqish va qiyinchiliklarda imkoniyatlarni ko’rish – Brian Chesky ning asosiy xislatlaridan biri. U boshqalarning ko’zida kulgili ko’rinishidan qo’rqmaydi, u doimo o’rganadi. Misol uchun, bolalik davrida, Brian xokkey o’ynashni boshlaganda, u hatto uxlash vaqtida hokkey asbob-uskunalari bilan ajralishni xohlamagan. U rasmga qiziqqan paytda, san’atkorlarning suratlarini soatlab nusxalashtirgan. U maktabdagi sport musobaqasida nutq so’zlamoqchi bo’lganida, voqea oldidan stadion oldiga kechasi kelgan edi.

Huddi, shu ehtirosli tadbirkor Airbnb bilan qiziqqan. Bir necha oy davomida u xizmatni yaxshilash uchun faqat ijaraga olingan kvartiralarda yashadi, qonunni o’zgartirish uchun mahalliy hokimiyat bilan uchrashdi va biznesni noldan qanday boshlashni o’rgandi. Endi Airbnb 191 mamlakatda 65 ming  shaharlar uylarni taklif qiladi. Xizmat 40 milliondan ortiq odam tomonidan ishlatiladi va kompaniya kapitallashuvi 25 milliard dollardan oshdi.