Nima uchun ijtimoiy tarmoqlarda bolalarning yuziga emoji qo‘yiladi: ularga nimadir xavf solishi mumkinmi?

Nima uchun ijtimoiy tarmoqlarda bolalarning yuziga emoji qo‘yiladi: ularga nimadir xavf solishi mumkinmi?

Farzandli ijtimoiy tarmoq foydalanuvchilarini uch toifaga bo‘lish mumkin. Ba’zilar internetda bolasining rasmlarini bemalol namoyish etadi, boshqalari bolaning yuzini emojilar bilan yashiradi, uchinchisi esa ularning fotosuratlarini umuman nashr qilmaydi. Bularning qaysi biri to‘g‘ri, qaysi biri noto‘g‘ri ekanligini aniqlashga harakat qilamiz.

2023-yilning yozida Mark Sukerberg ijtimoiy tarmoqdagi sahifasiga katta qizlarining yuziga emojilar qo‘yilgan oilaviy suratni joylashtirdi. Mediamagnatning posti darhol qizg‘in muhokamalarga sabab bo‘ldi. Obunachilardan biri shunday fikr bildirdi: “Bu odam nima uchun ijtimoiy tarmoqlarda bolalarning yuzini yashirish kerakligini yaxshi biladi”.

Garchi ko‘pchilik ijtimoiy tarmoqlarga yuzlarida emojilar bo‘lgan bolalar suratlarini joylashtirsa-da, Sukerbergning yaqinda joylagan surati bu masalani chuqurroq muhokama qilish uchun imkoniyat bo‘ldi.

Internetda bolalarning yuzlarini ko‘rsatmaslik uchun kamida ikkita yaxshi sabab bor. Avvalo, ularning xavfsizligi haqida — begonalar bolaning shaxsiy ma’lumotlariga kirish uchun yuzni tanish texnologiyasidan foydalanishlari mumkin.

Albatta, ko‘pchilik Mark faqat katta qizlarining yuzini yashirganini, kichigini ommaga ko‘rsatganini ham e’tibordan chetda qoldirmadi. Gap shundaki, neyron tarmoqlar chaqaloqlarning yuzlarini taniy olmaydi, degan qarash bor. Ammo mutaxassislarning fikriga ko‘ra, bunday emas. Sun’iy intellekt chaqaloqning tashqi ko‘rinishini tahlil qilish, hatto uning yoshidagi o‘zgarishlarni “bashorat qilish” qobiliyatiga ega.

Emojidan foydalanishning ikkinchi sababi — bolaning shaxsiy hayotiga bo‘lgan huquqi. Bola ijtimoiy tarmoqlarda mashhur bo‘lishni xohlaydimi yoki yo‘qmi, ongli qaror qabul qila olmaydi. Kelajakda u onasiga yoki dadasiga kulgili ko‘rinadigan rasmni joylashtirgani uchun “rahmat” aytmasligi ham mumkin. Internet hamma narsani eslab qolishini hisobga olsak, bu to‘g‘ri qaror.

Ammo ijtimoiy tarmoqlar bo‘yicha qo‘llanma muallifi Leya Plankett ham ota-onalarni farzandlariga internetda o‘zini namoyon qilish imkoniyatini berishga chaqiradi. Uning so‘zlariga ko‘ra, bolalar va o‘smirlar media makonida sinov va xatolardan o‘tishi kerak.

Ko‘pgina mashhurlar farzandlarining yuzlarini aynan shu sababli yopishadi. Xususan, aktrisa Kristen Bell shunday dedi:

“Biz qizimizning yuzi internetda tanilishiga qarshimiz, qachonki u buni xohlashini o‘zi aytmaguncha. Bu shaxsni hurmat qilishning oddiy ko‘rinishi”.

Jurnalist Kelli Konaboy esa shunday deydi:

“Agar taniqli odam bo‘lsangiz, buni tushunish mumkin, o‘z hayotingizning shaxsiy tomonlarini baham ko‘rishni xohlaysiz. Katta ehtimol bilan siz buni muhim deb hisoblaysiz. Lekin shaxsan men bunday deb o‘ylamayman”.

Kellining so‘zlari qanchalik qattiq bo‘lmasin, obunachi nuqtayi nazaridan uning fikriga qo‘shilish mumkin: chaqaloqlarning suratlari katta badiiy ahamiyatga ega. Axir ularning yuzi juda yoqimli ko‘rinadi. Buni yulduzlar ham biladi, ehtimol shuning uchun ham ular shu yo‘l bilan ham mashhurliklarini mustahkamlab olar.

Ehtimol, bolalarning yuzlarini emojilar bilan yopishdan ko‘ra, ularning rasmlarini umuman nashr etmaslik ma’quldir? Fortis Healthcare kompaniyasining ruhiy salomatlik va xulq-atvor fanlari bo‘limi boshlig‘i Kamna Chibber bunday yondashuvni ma’qullamaydi:

“Ota-onalarning quvonchlarini baham ko‘rish va hayotlari qanday o‘zgarganini ko‘rsatish istagi mutlaqo tabiiy. Ammo agar bir vaqtning o‘zida bolaga qandaydir zarar yetkazish qo‘rquvi bo‘lsa, unda dilemma paydo bo‘ladi. Yechim — fotosuratni qisman yopishdir”.

Hindiston kabi ba’zi madaniyatlarda “yomon ko‘z” — buzg‘unchining bolaga shunchaki qarash orqali zarar yetkazish qobiliyatiga ishonishadi. Chibber bu haqda shunday deydi: “Siz bolangizga hech kim salbiy munosabatda bo‘lishini xohlamaysiz, shuning uchun uni himoya qilasiz”.

Ijtimoiy tarmoqlar asrida esa negativlik yetarli. Xulosa qilib aytish mumkinki, faqat ota-onalargina farzandlarining rasmlarini qanday nashr etishni yoki umuman nashr etmaslikni hal qilishadi.

Kommentlar: 49 komment. 49 ta kommentdan so'nggi 10 tasini ko'ryapsiz
  1. Тимур

    Бизаникила куз теяди дийишади

  2. Hamma uzi tanlidi, yopiwmi yoki yumi

  3. Qodirbek

    Bolani yuzini 1 yoshgacha korsatib bolmaydi

  4. Shuxrat

    Ko’z tegadi, rasm qo’ymang

  5. Men har doim qizimning yuzini bekitaman

  6. Men ham

  7. Botirbek

    Kuz teyadi dib ota bobolarimiz bekor etishmagan

  8. Bunga ishonidiganlar hali ham bormi?

  9. Kuzgami? Kupla iwonadi

  10. Ha ayniqsa biz tomonlarda koʻzga gapga tuhmatga koʻp insonlar ishonishadi oʻz koʻzi bilan koʻrganigamas qulogʻi bilan eshitishsa boʻldi afsuski shundan keyin yolgʻonni rostga aylantirib gaprishadi

  11. A bizani odamlaga bergin, san turinda nimalarni tuqib etiwmidi

  12. Ha toʻgʻri nimasini aytasiz

  13. Yowmi qarimi, bir birini kuvlawni yoqtiriwadi

  14. Ha toʻgʻri

  15. Salom alaykum Gulli, yaxwimisz? tin4misiz? nima gapla?

  16. Assalom alaykum Aziza qalaysiz ha yaxshi rahmat Allahga shukr oʻziz yaxshimisiz qalaysiz

  17. Yaxwiman, ku4ala yana isib ketdi sad

  18. Ha nimasini aytasiz

  19. Yurin aylanamiz kiss

  20. Hoʻp men uchun ham siz aylaning rahmat ❤

  21. Ke4a yomgir yogdimi siladayam?

  22. Yoʻq undan oldingi kuni yoqan yomgʻir

  23. Bizada yaxwigina quydi

  24. Ha bizda ham nimasini aytasiz koʻchaga chqiisiz boʻldi lekin eplab chiqdik majburlikdan koʻchaga chiqqandan bembiga oʻxshab yurdik

  25. rofl bembiga rofl zur ettisz

  26. Ha shuda nima qilay oyoqni yerga qoygandan loy har oyoq har tomonga tayin ketadi oyoqni tutib bilmagan shpakat ochib qolasiz rofl

  27. rofl yiqilib tuwmadizmi glavniy?

  28. Allahga shukr bu yil yiqilmadim har yili shpakat ochib qolardim bu yil unqa boʻlmadi rofl

  29. rofl rofl yaxwiii, lekn kuz qiw endi keladi rofl blum

  30. Ha bizda yomgʻir yogʻsa boʻldide qishmi kuzmi barobir yiqilib tushub yana ketaveramizde rofl smile blum

  31. Asfalt yomi?

  32. Ha koʻchada yoʻq katta yoʻlda bor

  33. Ku4elada oddiy yermi? sad

  34. Ha lekin koʻchaga kirganda 3 uy bizniki yoʻlga tezda chqib olamiz

  35. Uyila ne44i sotu?

  36. Bilmasam lekin biznikidan tashqari buvimlar yashagan eski buzilib yotgan yana bitta uy ham keyin bogʻimiz ham katta har xil mevalar bor

  37. Aziza med texnikumga qanday hujjat topshirishini bilmaysizmi yozdim lekin topshirish joyini chiqarmayapti

  38. Med texnikumga? Toshkentdagigami yoki Xorazmdami?

  39. Xorazmnikiga

  40. Googledan yozgamdim chiqardi lekin topshrib boʻlmayapti

  41. Ha endi topshirdim pedagogika topshirdim med texnikumini baribir chiqarmayapti

  42. Uqiwga kiradigan buvosmi?

  43. Dadam bilan oyim rozi lekin hali akalrim bilmaydi nima deydi nima qoyadi uni qiziqi yoʻq lekin man albatta oʻqishga kirishim kerak inshaalloh ALLAH buyurgani boʻlsa oʻqiyman albatta inshaalloh

  44. Ota onez rozi buliwgan busa, akalaringiz nima deyiwsa ham, kiring. Uqiw juda muhim, bu mani fikrim smile

  45. Xapa bumadiz dib niyat qilaman

  46. Yoʻgʻeee nega aksincha temir aytdiz man ham shu fikrdaman

Komment qoldirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan

Nima qidiramiz? Masalan,Inson

Social