Nega biz munosabatlarda bo’lganimizda ham mukammal sevgiga intilamiz

Afsonaviy ikkinchi yarmimiz haqidagi fantaziyalar bizni haqiqiy sherik bilan hayotdan zavqlanishimizga to’sqinlik qiladi.

Francesca ismli chiroyli italiyalik qizni tasavvur qiling. Ikkinchi jahon urushi oxirida u amerikalik askar bilan tanishadi, turmushga chiqadi va Ayova shtatidagi kichik dehqon shaharchasiga ko’chib o’tadi. Uning eri mehribon va fidoyi inson. U bolalarini yaxshi ko’radi.

Bir kuni Francheskaning oilasi bir haftaga shaharni tark etadi. Nikohda o’tkazgan uzoq vaqt davomida birinchi marta ayol yolg’iz qoladi. Fotosuratchi yo’l-yo’riq so’rash uchun eshikni taqillatguncha. Shunday qilib, ularning to’rt kunlik ehtirosli sevgisi boshlanadi. Fotosuratchi Francheskadan u bilan qochishni iltimos qiladi, lekin u so’nggi daqiqada rad etadi va ular butun umr bir-birlariga intilishadi.

Bu hikoya sizga tanish tuyulishi mumkin. Bu 1992 yilda nashr etilgan va 12 million nusxada sotilgan “Madison okrugi ko’prigi” romanidan olingan. Agar siz uni o’qimagan bo’lsangiz ham, 1995 yilda Meril Strip va Klint Istvud ishtirok etgan xuddi shu nomdagi filmni ko’rgan bo’lishingiz mumkin.

Badiiy hikoya odamlarni ikki tarafga ajratdi. Ba’zilarga fotograf va Francheska o’rtasidagi o’nlab yillar davomida olib borilgan sof sevgi chizig’i yoqdi. Boshqalar bosh qahramonning erini tark etishdan bosh tortganini qadrlashdi, chunki haqiqiy sevgi munosabatlardagi doimiy ishdir.

Bu yerda kim haq? Biz mukammal munosabatlarga bo’lgan xohishimizdan voz kechishimiz va nomukammal munosabatlarda qolish vaqti keldimi? Yoki qalblarning birligiga bo’lgan ishonchni yo’qotmasligimiz kerakmi?

Bizning mukammal sevgiga bo’lgan istagimiz qayerdan paydo bo’lgan?

2016 yilda yozuvchi va faylasuf Alen de Botton The New York Times gazetasida “Nima uchun noto’g’ri odamga turmushga chiqasiz” nomli inshosini nashr etdi. Material yilning eng ko’p o’qilgan mualliflik rukniga aylandi. Unda de Botton, bizning barcha ehtiyojlarimizni qondiradigan ideal sherikning mavjudligi haqidagi romantik g’oyadan voz kechish vaqti keldi, deb ta’kidladi.

Maqola muvaffaqiyatidan so’ng, muallif Sidneydan Los-Anjelesgacha butun dunyo bo’ylab faoliyat yurituvchi o’zining School of Life tashkiloti brendi ostida bir necha seminarlar o’tkazdi.

De Bottonning seminari munosabatlardagi eng xavfli xatolardan biri bu ularni yaxshiroq qilib bo‘lmaydi, deb o‘ylash va donolik bilan yondashish degan fikrga asoslanadi. Yozuvchining fikriga ko’ra, hozir yonimizda bo’lgan sherigimizdan zavqlanishimizga yo’l qo’ymaydigan narsa bu yo’qolgan ruhdoshning fantaziyasidir.

Biz doimo oldimizda turgan nomukammal odamni, “ajoyib fazilatlarga” ega bo’lgan begonalar bilan taqqoslaymiz.

Alen de Botton seminar ishtirokchilarini “Antiromantik fantaziya” deb nomlangan mashq bajarishga taklif qiladi. Ishtirokchilarga potentsial sheriklarning to’rtta fotosurati ko’rsatiladi: ikkita erkak va ikkita ayol. “Sizni eng ko’p o’ziga jalb qiladigan odamni tanlang. Endi uch yillik munosabatlardan so’ng, u ideal sherik bo’lmasligi mumkin bo’lgan beshta sababni tasavvur qiling”, – deb ko’rsatma beradi yozuvchi.

Ishtirokchilardan biri qizil ro‘mol o‘ragan qayg‘uli ayolning suratini tanlaydi: “U mening yolg’iz qoldirgan itimga o‘xshaydi. O’ylaymanki, bu ayol juda talabchan bo’lishi mumkin.”

Yana bir ishtirokchi kutubxonadagi qizning suratiga ishora qiladi: “Balki bu qiz kitob o‘qishni yaxshi ko‘radi. Lekin u o‘zi o‘qiganlarini sizni o‘qishga majbur qiladi. Faqat uning tanlovi to’g’ri deb hisoblaydi”.

Alen de Botton ajoyib: u juda chuqur yozuvchi va notiq. Ammo biz uning g’oyalarini shaxsiy hayotimizga tatbiq qilsak ham, Francheskaning xohishi va bizning sof sevgiga bo’lgan xohishimiz masalasi ochiqligicha qolmoqda. U bilan nima qilish kerak?

Nega mukammal sevgiga bo’lgan intilishlarga berilmaslik kerak

Munosabat davomida mukammal sevgiga intilish paydo bo’lganda, biror narsa noto’g’ri ketayotgandek tuyulishi mumkin. Romantika davrining eng aldamchi tomoni shundaki, uzoq muddatli munosabatlar bizning xohishimiz endi qondirilganiga ishonishdan boshlanadi. Amal bajarildi, orzu ushaldi. Aslida, bu faqat konfet-guldasta davrining ta’siri.

Asta-sekin, haqiqiy hayot, inson psixologiyasining namoyon bo’lishi, munosabatlarni qanday saqlash va hayotni yaxshilash haqida kundalik suhbatlar muhabbatga aralashadi. Misol uchun, siz tozalikni sevishingiz va sizning sevganingiz ijodiy tartibsizlikni afzal ko’rishi. Yoki siz o’z vaqtida kelasiz, siz sevgan insoning esa har doim kech keladi.

Ehtimol, munosabatingizda ba’zi bir kichik narsalar doimo yetishmayotganini his qilasiz. Mukammal sevgi orzusiga bir qadam yaqinlashasiz, lekin unga hech qachon yeta olmaysiz.

Boshqalar bilan yaqinlik izlayotgan odamlar bu ishtiyoqga javob berishadi. Ular boshqa odam uni qoniqtiradi deb o’ylashadi. Ammo oramizda kim sevganimizdan to’liq, chinakam mamnun? Biz har doim ko’proq narsani, ko’proq mehr va yaqinlikni xohlaymiz. Biz Xudoni his qilishni xohlaymiz. Ammo hamma ham bu tuyg’uga olib kelishi mumkin bo’lgan og’riq va sog’inchga sho’ng’ishga tayyor emas.

Agar siz ateist yoki agnostik bo’lsangiz, sizga “Xudoni his qilish” haqida gapirish qulay bo’lmasligi mumkin. Biroq, imonlilar, gap nima haqida ekanligini tushunishadi.

Sevimli guruhingizning kontsertida, kumiringizning tanish qo’shiqlarni kuylashini tinglaganingizda, bu o’sha his-tuyg’u edi. Sevgingizni uchratganingizda va bir-biringizga chaqnab turgan ko’zlar bilan qaraganingizda, bu o’sha tuyg’u edi. 5 yoshli qizingiz xayrli tun deb o’pib, “Meni juda yaxshi ko’rganingiz uchun rahmat” deganida, bu o’sha tuyg’u edi. Bularning barchasi bir porloq olmosning qirralaridir.

Va ha, 23:00 da kontsert tugaydi va siz metroga borishingiz yoki to’xtash joyidan mashina izlashingiz kerak bo’ladi. Sizning sevgi munosabatlaringiz mukammal bo’lmaydi, chunki bunday bo’lishi mumkin emas. Bularning barchasini kutish kerak.

“Madison okrugidagi ko’priklar” nikoh va ishq haqida hikoya emas. Bu mukammal lahzaning o’tkinchiligi va nima uchun bu biz uchun juda katta ahamiyatga ega ekanligi haqidadir.