Xafalik hissi!

Bir ingliz maqoli bor, unda jumladan shunday deb aytiladi: «Tayog`-u toshlar suyaklarimni sindirishi mumkin, ammo so`z hech qachon menga ziyon etkaza olmaydi». Lekin ming afsuslar bilan aytamizki bu mutlaqo noto`g`ri!

So`zlar juda kuchli azob bera oladi, hatto jismoniy azob berishi ham mumkin. Sizni haqorat qilganlarida yoki aldaganlarida his qiladigan nafrat va qo`rquv, yuragingiz harakatida va qon tarkibida jiddiy o`zgarishlar keltirib chiqaradi. Shafqatsiz so`zlar, dahshatli hodisalar, kishida yurak xuruji va miyaga qon quyilishiga ham sabab bo`lishi mumkin. Og`riq – bu muhim saqlaydigan klapanday gap.

Agar oyog`ingizni kesib olsangiz, his qilayotgan og`rig`ingiz, sizni jarohat olganligingiz haqida ogohlantiradi va ehtiyotkorroq bo`lishni “so`raydi”. Sizni sevadiganlardan tasalli olishingiz va shifokorga murojaat qilib, zarur bo`lsa jarohatingizni tikib qo`yishlari mumkin. Haqoratlangandagi nafrat hissi oddiy kishining tabiiy reaktsiyasidir. Agar xafachilik unchalik katta bo`lmasa, nafratlanganingizni tan olib, o`zingizni qo`lga olishingiz kerak.

Ammo xafalik jiddiy bo`lgan bo`lsa, bunday holatda sizga yordam kerak bo`ladi. Og`riqqa e`tiborsiz bo`lish yaramaydi. Sizga yordam bera oladigan yoki taskin bera oladigan odamga yuragingizni ochishingiz kerak. Ko`pincha qalb og`rig`i bosilishi uchun vaqt kerak bo`ladi. Yarashib olish uchun sizni xafa qilgan kishi bilan suhbatlashib olish etarli, bu eng yaxshi yo`ldir. Odatda yurakdagi og`riqni olib tashlab, uning tezda sog`ayib ketishi uchun shuning o`zi etarli bo`ladi.

Dezinfektsiya qilingan va bintlar bilan o`ralgan yara tezda bitib ketganiday gapdir. Biroq holatni tasavvur qiling: siz qattiq xafa bo`lgansiz, sizni xafa qilgan odam haqida boshqa eshitishni istamaysiz, gaplashishni-ku, mutlaqo istamaysiz. Siz his qilayotgan g`azab o`tib ketmaydi. Aksincha u kuchayib, chuqur xafachilikka aylanadi. Har safar bo`lib o`tgan voqealar haqida o`ylaganingizda ichingizda jaxlingiz qo`ziydi.

Bu hissiyot ichingizda tutab, atrofdagilarga yoyiladi. «Men hech qachon hech kimga ishonmayman», – deysiz o`z-o`zingizga, shundan keyin esa Siz odamlarning o`zizga yaqinlashishlariga yo`l qo`ymaslikka harakat qilasiz. Agar xafalik hissi juda kuchli bo`lsa, ichki stress sog`liqqa ham o`z ta`sirini ko`rsatadi. Har qanday shifokor sizga qalbida og`riqlar tufayli shifo topolmayotgan bemorni nomini aytishi mumkin.

Balki, birinchi martadagi g`azab unchalik qo`rqinchli emasdir, ammo uzoqqa cho`zilgan xafalik xavfli. O`z foydamiz uchun ham kechirim berishni o`rganishimiz lozim. Boshqalarga kechirim bera olishimiz bu ajoyibdir.