Ba’zida sobiqlar haqidagi hazillar dahshatli tushga aylanishi mumkin.
Hamkorning o’tmishdagi ishqiy hayotiga qiziqishning ortishi retrospektiv yoki retroaktiv rashk deb ataladi. Ko’pincha bu yo’q joydan paydo bo’lishi mumkin, lekin bu munosabatlarga jiddiy tahdid soladi.
Avvaliga sevgilingizning sobiq sevishganlari haqida o’ylaganingizda, o’zingizni noqulay his qilasiz. Keyin siz hozirgi munosabatlarning qiymatiga shubha qilishni boshlaysiz, sherigingizni axloqsiz deb hisoblaysiz va uni xiyonatda asossiz ravishda gumon qilasiz. Nihoyat, rashk butunlay sizni boshqaradi, ijtimoiy tarmoqlar va brauzer tarixini tekshirishga majbur qiladi. Ushbu bosqichda siz hech qachon guvoh bo’lmagan voqealar esingizga tushishadi.
O’zaro munosabatlar bo’yicha maslahatchi Ammanda Majorning so’zlariga ko’ra, bu ko’pincha obsesif fikrlarga, sherik va uning oldingi sevgililari o’rtasida “haqiqatan ham nima bo’lganini” bilishga bo’lgan tinimsiz istaklarga olib keladi.
Bu o’zini ham, sevgilisini ham qiynashi va munosabatlarni abyuz munosabatlarga aylantirishi mumkin.
O’tmishga rashk qilayotganingizni qanday tushunishingiz mumkin
Psixologiya fanlari nomzodi va Yel universiteti professori Robert Lixi tomonidan taklif qilingan bayonotlarni o’qing:
- Men hozirgi sherigimning o’tmishda sevgilisi bo’lganligi haqida tez-tez o’ylayman.
- Men bu haqda o‘ylasam, o‘zimda tashvish va bezovtalik his qilaman.
- Sherigimning o’tmishdagi munosabatlari biznikidan yaxshiroq bo’lganmi?
- Men sherigim sevgan yagona odam bo’lishni xohlayman.
Agar siz ba’zi iboralar sizga tegishli ekanligini tushunsangiz, unda siz rashk qilyapsiz.
Nega siz bu haqda o’ylaysiz
Sabablar har xil bo’lishi mumkin va sizning xarakteringizga, sherik bilan tanishish shartlariga va tashqi omillarga bog’liqdir. Ammo ko’pincha, retrospektiv rashkga ixtisoslashgan terapevt Eva Tompsonning so’zlariga ko’ra, bu shunday bo’ladi:
Sizga ozor berishlaridan qo’rqasiz
Ehtimol, siz ota-onangiz bilan qiyin munosabatda bo’lgansiz, do’stingizning xiyonatini boshdan kechirgansiz yoki oldingi sherigingiz abyuzer bo’lgan. Qanday bo’lmasin, miyangiz buni eslab qoladi va sizni shunga o’xshash vaziyatdan himoya qilishga harakat qiladi. Mudofaa mexanizmi siz sevib qolganingizda va kuchli his-tuyg’ularni boshdan kechirishni boshlaganingizda faollashadi. Aynan u sizni munosabatlarni buzishga va har qanday xavfdan qochishga undaydi.
Oldingi sherik bilan solishtirishlardan xavotirdasiz
Bu sabab sizning ichki e’tiqodingiz, o’zingizni hurmat qilishingiz, o’zingizga bo’lgan munosabatingiz bilan chambarchas bog’liq. Agar munosabatlarning boshida o’zingizni ishonchsiz his qilsangiz, vaziyat yomonlashishi mumkin. Sizning sevgan insoningizda boshqa sheriklari bo’lganligini bilganingizda, siz o’zingizdagi kamchiliklarni qidira boshlaysiz, sizni oldingi sevishganlar bilan taqqoslashlaridan xavotirlanasiz va ulardan yomonroq bo’lishingizni oldindan o’ylab qo’yasiz.
Sizning sherikingizning o’tmishi siz uchun yaxshi emas deb o’ylaysiz
Bunday holda, siz sherigingizni o’zingiz bilan solishtirasiz. Sizga u sizga mos kelmaydiganga o’xshaydi, chunki u siz uchun nomaqbul ishni qilgan. Siz uning o’tmishdagi xatolariga e’tibor qaratasiz va hozirgi paytdagi harakatlarini qadrsizlantirasiz.
Sizning sherikingiz sizda bo’lmagan tajribaga ega bo’lishi sizga yoqmaydi
O’tmishdagi hayot janjal uchun jiddiy sabab bo’lishi mumkin. Sizning yoningizdagi odamning hayoti yorqinroq va qiziqarli bo’lgandek tuyulishi mumkin. Shunda siz munosabatlarni tezda tugatish uchun sabab topmoqchi bo’lasiz.
Siz noto’g’ri tanlov qildingiz deb o’ylaysiz
Oshiq bo’lganingizda, siz hamma narsani pushti rangda ko’rasiz va odamga super fazilatlarni ato etasiz. Ammo keyin siz u bilan yaqinroq tanishasiz va g’oyalaringiz buziladi. Sherik mukammal emas, oddiy bo’lib ham chiqishi mumkin va siz bunga dosh berishni xohlamaysiz. Keyin siz odamning o’tmishiga sho’ng’iysiz va u yerda u doimo xudbin, xiyonatkor, yovuz bo’lganligi haqida dalillarni izlay boshlaysiz va siz noto’g’ri tanlov qilgandek o’zingizni his qilasiz.
O’tmishdagi rashkdan qanday qutulish mumkin
Retrospektiv rashk nafaqat sherik bilan munosabatlarni, balki umuman hissiy holatingizni ham buzishi mumkin. Buning oldini olish uchun ushbu maslahatlarga amal qilib ko’ring.
O’z his-tuyg’ularingizni tan oling
Avvalo, sizning his-tuyg’ularingiz butunlay normal ekanligini tushunishingiz kerak. Ular sizni yomon yoki aqldan ozgan odam qilmaydi, psixolog Robert Lixining so’zlariga ko’ra, yagona bo’lish istagi orqali buni tushuntirish mumkin. O’z his-tuyg’ularingizni tushuning, ularni qabul qiling, aks holda bu yaxshilikka olib kelmaydi.
Rashk tuyg’usi qiyin. Bu sizni tashvishga soladi, g’azablantiradi, g’amgin va yordamsiz qiladi, munosabatlaringizga xalaqit beradi. Shuning uchun, o’zingizga mehrli bo’ling.
Sizni nima qiynayotganini biling
Ba’zida rashkga nima sabab bo’lganini aniq topish yordam beradi. Ehtimol, sizni sherigingiz oldin kim bilan uchrashganligi qiziqtirmaydi, lekin u o’sha paytda qanday odam bo’lganligi qiziqtirishi mumkin. Yoki uni nima o’ziga jalb qilishini va uni nima bezovta qilishini bilishni xohlaysiz. Yoki siz munosabatlaringizning rivojlanishini bashorat qila olasiz deb o’ylaysiz.
Vaziyatga boshqa tomondan qarang
Aytaylik, siz sevgilingizni yo’qotishdan qo’rqasiz, chunki u ajoyib. Uni shunday odam bo’lishi uchun nima qilgani haqida o’ylab ko’ring va o’tmishdagi ishqiy munosabatlar ham hissa qo’shganini tan oling.
Har qanday munosabatlar bizni tajribali qiladi, rivojlanishimizga imkon beradi. Va, ehtimol, agar ular bo’lmaganida, sherigingiz siz sevib qolgan odamga aylanmagan bo’lardi.
O’tmish – o’tmish ekanligini tushunib oling
Agar sherigingiz sizdan oldin (hatto bitta emas) munosabatlari bo’lganini bilsangiz ham, bu tugaganligini o’zingizga eslating. Ehtimol, odamlar endi bir-birlariga qiziqish yo’qligini tushunishgan yoki hayotda turli maqsadlarni belgilashgan. Qanday bo’lmasin, bu sizga hech qanday aloqasi bo’lmagan o’tgan bosqichdir.
O’zingizni sherigingizning o’rniga qo’yishga harakat qiling va esda tutingki, sizning ham o’z tarixingiz va bir vaqtlar siz uchun aziz bo’lgan, lekin keyin o’tmishda qolgan odamlar bor. Robert Lixi aytganidek, 21-asr uchun mutlaqo normaldir.
Tasavvur qiling-a, 30 yoshda siz tengdoshingizni uchratasiz, u sizga shunday deydi: “Sizdan oldin hech kim menga jozibali ko’rinmasdi, menda ehtiros uyg’otmasdi.” Bu gaplarga ishonasizmi? Bunday deb o’ylamayman.
O’zingizning turmush o’rtog’ingizning oldingi aloqalariga aniqroq qarash uchun Robert Lixi vaqti-vaqti bilan o’zingizga quyidagi iboralarni takrorlashni maslahat beradi:
- Men sherigim hayotida sevgan yagona odam bo’lishim shart emas.
- Mening sherigimning iliq xotiralari hozirgi munosabatlarimizga tahdid solmaydi. Hamma odamlar ruhiy jihatdan ijobiy tajribaga qaytadilar, bu tabiiydir.
Fikrlar va his-tuyg’ular xavfli emasligini unutmang
Fikr va his-tuyg’ularni boshqarishga urinish yaxshi narsaga olib kelmaydi, faqat boshqa odamga siz bilan hech qachon baxtli bo’lmasligini ko’rsatadi. Har kim o’zi xohlagan narsani o’ylashi va xayol qilishi mumkinligini tushunib oling, shunda siz haqiqiy dunyoda haqiqiy munosabatlar bilan yashaysiz.
Munosabatlaringizni sinovga aylantirmang
O’zingizni nazorat qilishga harakat qiling: sherigingizni so’roq qilmang, ayb izlash uchun sabablar izlamang va uni janjallarga qo’zg’atmang.
Agar ba’zi mavzular va ismlar sizni qo’zg’atuvchi omil ekanligini bilsangiz, ularni suhbatda ko’rsatishga urinmang va sherigingizdan avvalgi munosabatlari tafsilotlarini aytib berishini so’ramang.
Sevgan insoningiz bilan gaplashing
Agar siz ochiq gapirsangiz, his-tuyg’ularingizni qabul qilishingiz, rashkdan xalos bo’lishingiz osonroq bo’ladi. Va sherigingiz sizni tinchlantirishi mumkin.
Faqat to’g’ri va hurmatli bo’ling. Gapirayotganda, “Men-bayonotlari” dan foydalanishga harakat qilmang va o’tmishingizga emas, balki hozirgi his-tuyg’ularingizga e’tibor bering.
Sizga aytilgan narsalarni qabul qilishni o’rganing
Siz his-tuyg’ularingizni sherik bilan baham ko’rishingiz mumkin, qisqa vaqtga tinchlanasiz, lekin keyin yana shubhalar bilan o’zingizni qiynashni boshlaysiz. Bu sizning sevgan insoningizning his-tuyg’ulariga ham, so’zlariga ham to’liq ishonmasligingiz bilan bog’liqdir.
Xavotirni tinchlantirishga harakat qiling, har bir so’zni ikki marta tekshira olmasligingizni tushuning va sherigingiz sizni ishontirgan narsalarni qabul qiling.
Sherikingizni ta’qib qilishni to’xtating
Agar siz har kuni sevganingizning telefonini tekshirsangiz, maksimal darajada nevroz va munosabatlarning yakunini ko’rasiz. Shaxsiy chegaralari buzilganida bu hech kimga yoqmaydi. Shuning uchun, sherigingiz biror joyga ketganida ergashmang, uning ishiga bormang va uchinchi shaxslardan nimanidir bilib olishga urinmang.
Ijtimoiy tarmoqlarda sobiqlarning suratlari va ular bir paytlar bir-biriga qoldirgan yoqimli izohlarni qidirmang. Esda tutingki, qayg’uli yuzlar va janjallarning tafsilotlari Internetda joylashtirilmaydi. Shuning uchun, bir nechta rasmlari sizning sevgan insoningizning oldingi munosabatlari osonroq, erkinroq va baxtliroq bo’lganligini ko’rsatmaydi.
Energiyangizni munosabatlarni yaxshilashga yo’naltiring
Doimiy ravishda o’tmish haqida o’ylash yoki sherigingiz sizni tark etishi mumkinligidan tashvishlanish juda ko’p energiya talab qiladi. Shunday qilib, birga vaqt o’tkazishga umuman kuch qolmaydi. Shuning uchun ham siz bir-biringizdan uzoqlashasiz.
Siz o’tmishni o’zgartira olmaysiz yoki kelajakni bashorat qila olmaysiz. Shuning uchun, hozirgi kunga e’tibor qaratish va munosabatlarni rivojlantirish uchun hamma narsani qilish yaxshiroqdir.
O’zingiz qadrli inson ekanligingizni eslab turing
Oila psixologi Emili Kukning fikricha, o’ziga ishonmaslik rashkni kuchaytirishi mumkin. O’zingiz haqingizda qanchalik yomon o’ylasangiz, sevgilingizning sobiqlari tashqi ko’rinishi, xarakteri va xatti-harakatlariga ko’proq e’tibor qaratasiz.
Bunday holda, siz biron bir sababga ko’ra tanlanganingizni tushunishingiz muhimdir. Katta ehtimol bilan siz o’zingizning qarashlaringiz, sevimli mashg’ulotlaringiz, orzularingiz bilan jozibali va qiziqarli odamsiz. O’zingizning noyob iste’dodlaringiz va fazilatlaringizni eslang, uzoq vaqtdan beri unutilgan sevimli mashg’ulotingizga vaqt ajrating, sport bilan shug’ullaning yoki ishda yangi loyihaga sho’ng’ing.
Agar ijobiy fazilatlaringizni aniqlashda qiynalayotgan bo’lsangiz, keyingi maslahatga o’ting.
Mutaxassis bilan gaplashing
Terapiya o’tmishdagi hayotdan ichki muloqotga o’tishga va rashkga nima sabab bo’lganini tushunishga yordam beradi. Mutaxassislardan yordam so’rash mantiqiy, agar:
- Sizni obsesif rashk fikrlari qoldirmayapti.
- Siz sherigingizning o’tmishi haqida shunchalik ko’p o’ylaysizki, bu sizning kundalik hayotingizga ta’sir qilyapti.
- Stressdan xalos bo’lish uchun siz ba’zi harakatlarni takrorlaysiz. Masalan, qo’lingizni muntazam yuvasiz.
Agar sherigingiz bunga qarshi bo’lmasa, siz juftlik terapiyasiga borib, muammoni birgalikda hal qilishga harakat qilishingiz mumkin. Bu yordam berishi mumkin, agar:
- Siz bir-biringizga bir xil savollarni beryapsiz.
- Siz begona narsalar haqida gapirayotganingizni his qilasiz va muammoni hal qilishga yaqinlashmaysiz.
- Sherikingizning javoblari sizni yanada ko’proq stressga olib kelyapti.
Salom alaykum, rashk menim4a har doim munosabatlani uldiradi, rashk qigan odam uziga iwonmidi va bowqa odamdan xato kutadi
шунга ухшаш маколалардан купрок езила, муносабатла, оила ва психология хакида
Assalomu alaykum, fazotv shunday go’zal maqola uchun katta raxmat.
yaxwi…
utmiwni uylaw befoyda
nimaga? utmiwdagi xatolani qaytarmaslik u4un, uni eslab turiw kere
bu ham turi, lekin butta bowqa narsa turisida gapiriwyapti
Salom alaykum Diyor, ha turi etas, sal adawtirdim
juda yaxwi maqola
Kelajak otmiwdan muhmro, wuni unutmela
qiziqarli buldi, raxmat
man nafaqat u qanday buganini, ular nima qiganini va qanaqa qiganini biliwni xohliman
yigitla hamma narsani kontrol qimoq4i buladi, wunga busa kere
otgan narsa davno ketb bugan, hamma narsani uylab yurursa, nima kere
утмишни унитиш кийин, у хакда уйламасли унданам кийин
Men uchun õtmish ōtmishda qolgan
Shunga ham qizga uylanish kerak