Ruhiy gigiena nima va uni qanday to’g’ri saqlash kerak

Ichki uyg’unlikni saqlash uchun nafaqat uxlash va toza havoda yurish muhimdir.

Ruhiy gigiena nima?

To’satdan paydo bo’ladigan tashvish yoki qayg’u bilan tanish bo’lganlarning ko’pchiligi ko’pincha bu salbiy his-tuyg’ularning manbasini topa olmaydi. Darhaqiqat, tashvish, tushkunlik va charchoq hissi – bu ruhiy gigienani qanchalik yaxshi saqlayotganimizni tekshirish vaqti kelganligidan dalolat beradi. Bu tushuncha psixologik salomatlikni saqlashga yordam beradigan xulq-atvor odatlariga ishora qiladi. Ularni hayotingizga tatbiq etish, tez-tez yaxshi kayfiyatda bo’lish va kundalik stressni samarali yengish uchun bir nechta asosiy qoidalarga rioya qilish kerak.

Ruhiy gigienani qanday saqlash kerak

Yetarlicha uxlang

Uyqusizlik ham jismoniy, ham ruhiy holatga ta’sir qiladi. Uyqu yetishmasligi oqibatida diqqatni jamlash va yangi ma’lumotlarni eslab qolish qiyinlashadi, hissiy beqarorlik va tirnash xususiyati kuchayadi. Pulmonolog va uyqu buzilishi bo’yicha mutaxassis doktor Samuel Gurevich uyqu yetishmasligi stress gormonlari darajasining oshishiga olib kelishini ta’kidlaydi.

Tananing bu reaktsiyalari bizni hamma narsani salbiy nuqtai nazardan qabul qilishga majbur qiladi va bu bizning qarorlar qabul qilishimizga ta’sir qiladi.

Biroq, sog’lom uyqu rejimini saqlash, ayniqsa, hayotning bugungi sur’atida eng qiyin ruhiy gigiena odatlaridan biridir. National Sleep Foundation ilmiy tashkiloti 7 dan 9 soatgacha uxlash kerakligini eslatadi.

Sport bilan shug’ullaning

Jismoniy mashqlar stressni kamaytiradi va hatto yengadi. Bundan tashqari, sport bizga zavq tuyg’usini beradi. Bu esa o‘zimizga bo‘lgan ishonchimizni mustahkamlaydi.

Ko’chada sport bilan shug’ullanish eng yaxshisidir – bu bilan tanaga kerakli D vitamini dozasi keladi, bu ham ruhiy salomatlikka ijobiy ta’sir qiladi.

Ko’proq ko’chada yuring

Koronavirus bizning hayotimizga sezilarli ta’sir ko’rsatdi. Ko’p odamlar hafta bo’yi uyda ishlashlari va o’qishlari kerak, bu esa sayrga chiqish ehtimolini kamaytiradi. Ruhiy salomatlik uchun esa juda yomon. Insonga D vitamini ishlab chiqarish uchun quyosh nuri kerak, bu kayfiyatni yaxshilaydi va stress darajasini pasaytiradi.

Toza havo asablarni tinchlantiradigan nafas olish amaliyotlarini bajarish uchun ham juda qulaydir.

Suxbatlashing

Inson ijtimoiy mavjudotdir, shuning uchun hammamiz vaqti-vaqti bilan boshqa odamlar bilan muloqotga muhtojmiz. Tadqiqotlar shuni tasdiqlaydiki, yolg’iz odamlar ruhiy muammolar va kasalliklar, jumladan, depressiya va Altsgeymer kasalligidan ko’proq azob chekishadi.

Shu bilan birga, bizga zamonaviy texnologiyalar kuchli ta’sir ko’rsatmoqda. Biz jonli muloqot qilish ehtimoli kamroq va yaqinlarimizga tez-tez xabarlar va memlar yuboramiz. Massachusets texnologiya instituti fan va texnologiya professori Sheril Turklning ishonchi komilki, biz telefonlar va ijtimoiy tarmoqlardan muloqotga bo‘lgan ehtiyojimizni qondirish uchun foydalansak ham, ular bizni faqat bir-birimizdan uzoqlashtiradi. Instagramda layk qo’yganingizda choy ustida uzoq suhbatga tayyor bo’lishingiz dargumon.

Shunga qaramay, aloqa doirasini kengaytirish mumkin va kerak. Konfort zonangizdan chiqing va yangi aloqalar o’rnating. Ijobiy bo’lish uchun avvaliga ko’p kuch sarflashingiz kerak bo’lishi mumkin, ammo bu tezda hayotingizning bir qismiga aylanadi.

Ijtimoiy tarmoqlarda vaqtingizni cheklang

O’rtacha miqdorda, har kimning sevimli saytlari zararsizdir. Ularning salbiy ta’siri faqat dam olish va o’zingizni yaxshi his qilish uchun ijtimoiy tarmoqlarga tayanishni boshlaganimizda namoyon bo’ladi. Ular, ayniqsa, ta’sirchan insonlar uchun xavflidir: o’sha Instagram o’zingizdan va hayotingizdan norozilikka olib kelishi mumkin bo’lgan haqiqiy bo’lmagan go’zallik standartlariga to’la.

Biz odatda ijtimoiy tarmoqlarda passiv vaqt o’tkazamiz. Film tomosha qilish yoki kitob o’qishdan farqli o’laroq, tasmani yangilash bizdan his-tuyg’ularni tahlil qilish yoki ulashimizni talab qilmaydi. Bu Facebook, TikTok yoki Instagramning go‘zalligi – ular hech narsa haqida o‘ylamaslikka imkon beradi.

Veb-saytlarda maqsadsiz o’tirishning o’rniga, biz yuqorida aytib o’tgan ruhiy gigiena usullaridan foydalaning. Ular dam olish illyuziyasini beruvchi ijtimoiy tarmoqlardan farqli o’laroq, chinakam dam olishga yordam beradi.

Albatta, bu besh odat qiyin paytlarda ruhiy salomatlikni muvozanatlashda yordam beradigan yagona narsalar emas. Lekin bu boshlash uchun yaxshi asos. Keyinchalik, siz yangi amaliyotlarni ro’yxatga qo’shishingiz va ruhiy gigienani yanada diqqat bilan kuzatib borishingiz mumkin.