Ajablanarlishi shundaki, choy uchun dunyoda faqatgina ikki so’z bor ekan. Albatta, istisnolar mavjud, ammo ular amaldagi umumiy ko’rinishga ta’sir qilmaydi.
Har ikki so’z ham Xitoydan kelib chiqqan. Birinchi qism “cha” qit’a qismidan kelib chiqqan.
Tibet tog’ etagida yig’ilgan choylar, g’arbga mashhur Buyuk Ipak yo’li bo’ylab quruqlik orqali yetkazib berilar edi. Xitoydan Hindistonga, Forsga, u yerdan – Sharqiy Afrikaga, bugungi Turkiya va slavyanlarga yetib borgan.
Shuning uchun, biz, turklar, Afrika va koreys aholisi “chai”, arablar – “shay” va yaponiyalik “ocha” deb atashadi. Mana, bu so’zni ifodalovchi ieroglif – 茶.
Biroq, Xitoyning janubi-sharqiy qismida bu ieroglifning talaffuzi boshqacha edi, ya’ni “te”. Shunday qilib, choy Xitoyning janubi-sharqiy va sharqiy Xitoy dengizlarining chekkasida joylashgan Fujian provintsiyasida shunday deb nomlashgan.
Bu yerdan Gollandiyalik sayohatchi kemalari qatnagan. Ular choy bargilarini Yava oroliga, Hindistonga, Madagaskarga, so’ngra Angliya, Daniya, Italiya va boshqa Yevropa mamlakatlariga olib borishar edi, u yerda choy “tea” yoki “te” so’zlari bilan ishlatiladi.
Shunday qilib choy butun dunyoga tarqaldi.
