Xitoy Oyda paxta urug’i yetishtirdi va kelgusi 100 kun ichida Yer sayyorasining sputnik orqasida kartoshkalarni ekishga umid qilmoqda.
“Chan’e 4” robotlashtirilgan kompleks 2019-yil 3-yanvar kuni Oy yuzasiga muvaffaqiyatli qo’ndi, u zararli sharoitda ekinlarni etishtirish uchun qariyb 1,8 million dollarlik havo o’tkazadigan idishni olib keldi.
18 sm balandlikda va 16 sm diametrli alyuminiy qotishma silindrli ipak qurtlari, meva chivinlari va kartoshkaning urug’lari, kress-salat, rapsa va biologik tadqiqotlarda keng qo’llaniladiganTalya (Arabidopsis thaliana)ni o’z ichiga oladi. Ushbu yopiq biosferaning tarkibiy qismlari “ishlab chiqaruvchilar, iste’molchilar va parchalanuvchilar” sifatida o’zini tutish uchun tanlangan: o’simliklar fotosintez orqali kislorod va oziq-ovqat ishlab chiqarishi, shuningdek mevali chivinlarni saqlash uchun oziq-ovqat manbai bo’lishi kerak. Tug’ilishdan keyin, hasharotlar nafas olishni boshlashdan so’ng hosilning hayoti uchun zarur bo’lgan karbonat angidridini ishlab chiqaradi.
Hozircha faqat paxta urug’i paydo bo’ldi. Biroq, ekinlarni etishtirish oson bo’lmaydi, chunki oydagi harorat kunduzlari 123° C atrofida, kechasi esa -153° C ga tushishi mumkin. Bunga erishish uchun guruh 1° C dan 30° C gacha bo’lgan haroratni saqlab qolish uchun konteyner ishlab chiqardi. Garchi bu kosmosda yetishtirilgan birinchi o’simlik bo’lmasa-da, bu oyning og’irligi ostida Oyda yetishtirilgan birinchi hisoblanadi.
Mett Deymon o’stirdimi?