Yurak belgisi qanday paydo bo’lganini bilasizmi?

Yurak belgisi qanday paydo bo’lganini hech o’ylab ko’rganmisiz? Xuddi shu narsani biz daftarlarimiz chetiga chizamiz, xabarlarda yuboramiz va Sevishganlar kuni kartalarida ko’ramiz. Rostini aytganda, bizning haqiqiy yuragimiz bu simmetrik romantik timsolga deyarli o’xshamaydi. Keling, nima uchun u bunday ko’rinishda chizilishini aniqlaylik.

Belgining aniq kelib chiqishi noma’lum, ammo bir nechta qiziqarli versiyalar mavjud. Keling, har birini batafsil ko’rib chiqaylik.

Shunday qilib, Qadimgi Rimda pechak va uzum, sharob va ehtiros xudosi Dionis bilan bog’langan. Bu o’simliklarning barglari shakli zamonaviy yurak ramzini eslatadi. Ular ko’pincha zargarlik buyumlarida tasvirlangan, bu sevgi va sadoqatni anglatgan. Ehtimol, bu dizaynlar oxir-oqibat bugungi kunda biz biladigan yurakka aylangan.

Boshqa bir nazariya ramzning kelib chiqishini hozirda yo’q bo’lib ketgan o’simlik silfim bilan bog’laydi. Uning urug’lari ham yurak shaklida bo’lib, ko’pincha kontratseptiv vosita sifatida ishlatilgan. Silfim shunchalik qimmatli ediki, uning tasviri hatto tangalarga ham chizigan. Yurak ramzi aynan bu o’simlik urug’larining shakli va ularning sevgi va go’zallik bilan bog’liqligi tufayli paydo bo’lgan deb ishoniladi.

Yana bir nazariya shundaki, yurak belgisi o’rta asrlarda inson anatomiyasi haqidagi tushunchadan kelib chiqqan. O’sha paytlarda odamni otopsiya qilish kamdan-kam bo’lgan va shifokorlar qadimgi risolalarga tayangan. Masalan, Galenning asarlarida yurak juda taxminan tasvirlangan . Shu sababli rassomlar organni yoqimli, deyarli geometrik shakl sifatida tasvirlay boshladilar.

O’rta asrlarda Yevropa san’atida yuraklar paydo bo’la boshladi. Ma’lum bo’lgan eng qadimgi misollardan biri bu frantsuz qo’lyozmasi Le roman de la poire yoki “Armut romantikasi” bo’lib, taxminan 1250 yilga tegishli. Unda ayolga yuragini taklif qilayotgan erkak tasvirlangan. Qizig’i shundaki, dastlabki tasvirlarda yurak ko’pincha nuqtasi yuqoriga qarab chizilgan va faqat keyinroq u biz o’rgangan holatga aylantirilgan.

Va nihoyat, eng qiziq nazariya. Eng kulgili va provokatsion nazariyalardan biri shundaki, bu ramz umuman yurakni anglatmaydi. Nazariyaga ko’ra, u orqadan ko’rinadigan ayolning pastki qismining stilizatsiya qilingan tasviridan kelib chiqqan. Ushbu gipotezani qo’llab-quvvatlash uchun qadimgi san’atdan misollarni eslashimiz mumkin, unda to’liq shakllar ko’pincha go’zallik va unumdorlik bilan bog’liq edi. Ehtimol, bu tasvir asrlar osha muhabbat timsoliga aylangandir.

Shunday qilib, qadimgi barglar va o’rta asr qo’lyozmalaridan, botanika va juda jozibali farazlargacha, yurak ramzi yangi ma’nolarga ega bo’lganicha uzoq yo’lni bosib o’tdi. Uning asl kelib chiqishi sir bo’lib qolishi mumkin, ammo bir narsa aniq: u qachonlardir nimanidir anglatgan bo’lsa ham, bugungi kunda u shubhasiz sevgini anglatadi.