Pul yig’ishni boshlash uchun ushbu 9 savolga javob bering

Moliyaviy farovonlik kalitini topmoqchi bo’lsangiz, o’zingiz bilan vijdonli bo’ling.

1. Siz qancha pul sarflaysiz?

Pulni yig’ish uchun siz ko’proq pul topishingiz va kamroq sarflashingiz kerak – bu oddiy haqiqat. Birinchisida hamma ham muvaffaqiyat qozona olmaydi, ikkinchisini esa ko’pchilik kam baholaydi. Ko’pincha pul faqat oziq-ovqat va kommunal xizmatlar uchun yetarli degan fikr bor, shuning uchun pul yig’ishga imkoniyat yo’q deyishadi. Lekin bunday xulosa chiqarishga shoshilmang.

Agar siz hech bo’lmaganda bir necha oy davomida barcha daromadlaringizni hisoblamagan bo’lsangiz, unda siz qancha pul sarflashingiz va qancha tejashingiz mumkinligini bilmaysiz.

Ularning tuzilishini tushunish uchun, siz xarajatlaringizni qayd qilishingiz kerak. Buni “katta zarba” bilan qilish yetarli emas. Misol uchun, siz supermarketdagi barcha xarajatlarni “Mahsulotlar” toifasiga kiritasiz va ularni asosli deb hisoblaysiz. Lekin keyin ma’lum bo’lishicha, bu miqdorning atigi 30 foizi go’sht, don va sabzavotlarga ketadi, qolgan qismi shokolad, shirinlik va ichimliklarga ketgan.

Pullaringizni yuritishni boshlasangiz – siz o’zingiz haqingizda ko’p narsalarni bilib olasiz.

2. Siz qancha pul olasiz?

Eng oson yo’li – ish haqini 12 ga – oylar soniga ko’paytirish va yillik daromadni hisoblashdir. Ammo bu raqam aniq bo’lmasligi mumkin. O’rtacha ish haqi bo’yicha hisoblangan ta’til to’lovi, o’zgartirishlarini kiritadi. Ehtimol, siz davomida bonus olishingiz mumkin. Ishlarning haqiqiy holatini tushunish uchun barcha nuanslarni hisobga olish kerak.

3. Eng zarur narsalar uchun sizga qancha pul kerak?

Siz uchun qanday xarajatlar majburiy ekanligini aniqlang. Keyin xarajatlaringizni bir nechta strategiyalar asosida baholang, masalan:

Och qolmasdan va qarzga berilmasdan yashashingiz uchun minimal pul miqdori qancha.
O’zingizni cheklamasdan, lekin hashamatsiz yashashingiz uchun qancha pul kerak.
Hashamatli yashash uchun qancha pul sizga kerak.

Optimal strategiya ikkinchisi: cheklovlar va farovon hayot o’rtasidagi muvozanatni saqlashga, pulni saqlashga va yig’ishga yordam beradi. Birinchi raqam sizning haqiqiy ehtiyojlaringizni ko’rishga yordam beradi, oxirgi raqam esa nimaga intishingiz kerakligini tushunishga yordam beradi.

Siz o’zingiz uchun har qanday miqdordagi yo’llarni simulyatsiya qilishingiz mumkin. Asosiysi, nima uchun buni qilayotganingizni tushunishdir.

4. Qanday qilib va nima uchun byudjetni rejalashtirish kerak?

Daromad va xarajatlar haqidagi ma’lumotlar qiziqarlidir, ammo ularni amalda qo’llamasangiz foydasizdir. Ushbu ma’lumotlar oy va yil uchun byudjetni tuzish uchun kerak. Batafsil moliyaviy reja sizga barcha katta va kichik xarajatlarni hisobga olishga, o’yin-kulgi va fors-major holatlari uchun mablag’ ajratishga va, albatta, pul yig’ishni boshlashga yordam beradi.

5. Hayot sifatini yomonlamasdan qanday qilib pulni tejash mumkin?

Ba’zilar bu masalaga tubdan yondashadilar: ular kamarlarini mahkam bog’lab, eng arzonini sotib olib, hamma narsada o’zlarini cheklashga qaror qilishadi. Bu esa katta xato. Hayotingiz chidab bo’lmas bo’lib qoladi va bu esa tejash orqali erishadigan narsa emas.

Xarajatlarni oqilona qisqartirishni ziqnalik bilan aralashtirib yubormang:

Agar siz tanish mahsulotlarni arzonroq sotib olish uchun boshqa joyga borgan bo’lsangiz, bu yaxshi.
Agar siz yuqori sifatli go’shtni noaniq tarkibga ega arzon yarim tayyor mahsulot bilan almashtirgan bo’lsangiz, bu yomondir.

6. Qancha pul yig’ishingiz kerak?

Ko’p narsa nima uchun jamg’arayotganingizga va jamg’armangiz bor-yo’qligiga bog’liq. Birinchi o’rinda – zaxira fondi yarating. Bu fond, ishni yo’qotish, uzoq davom etadigan kasallik yoki boshqa fors-major holatlarida sizga yordam beradi. Zaxira fondi kamida uch oy, ideal holda bir yilga yetarli bo’lishi kerak.

Qolgan moliyaviy maqsadlarni o’zingiz belgilaysiz. Ammo ular aniq shakllantirilishi kerak.

7. Hozirning o’zida nimalarga pul yig’ish kerak?

Bu savol oldingi savoldan kelib chiqadi. Pul yig’ishda sprintlar va marafonlar mavjud. Birinchi holda, siz keyingi ikki yil ichida sarflash uchun oz miqdorda pul yig’asiz. Ikkinchisida, siz uzoq muddatli maqsadlarga intilasiz, buning uchun siz hozir tejashni boshlashingiz kerak.

Masalan, davlatdan katta nafaqaga umid qilish soddalikdir – qarilik uchun o‘z kuchingiz bilan pul yig’ish mantiqan to‘g‘riroq bo‘ladi. Bolalarning ta’lim-tarbiyasida ham xuddi shunday: balki ular voyaga yetguncha universitetlarda davlat tomonidan ajratiladigan o‘rinlar umuman bo’lmaydi, shuning uchun ham bunday hollarga moddiy jihatdan tayyorlanish kerak.

Ko’pincha odamlar uzoq muddatli maqsadlarga ahamiyat bermaydilar: “Men hozir o’zimni cheklasam, lekin nafaqacha yashay olmasamchi?”. Agar nafaqagacha tirik qolsangiz, lekin bu vaqtga hech qanday pul yig’magan bo’lsangiz, bu juda achinarli bo’ladi.

8. Qancha pulni tejash kerak?

Barcha daromadlarning kamida 10%. Bu foizdan pastga tushmaslik yaxshiroqdir, aks holda siz pul yig’a olmaysiz. Ammo agar ilojingiz bo’lsa, bu foizni oshirishingiz mumkin.

Agar siz qayerdan boshlashni bilmasangiz, ish haqining 10 foizini va boshqa daromadlarning 25 foizini yig’ishni boshlang.

9. Pulni qanday saqlagan yaxshiroq?

Albatta, ko’rpacha ostida emas, ayniqsa, uzoq muddatli jamg’armalar haqida gap ketganda, aks holda inflyatsiya asta-sekin pulingizni yeydi. Qisqa muddatli maqsadlar uchun omonat hisobvaraqlari va depozitlarini ko’rib chiqish arziydi. Uzoq masofalar uchun esa investitsiya qilish yaxshiroqdir. Pul ishlashi va foyda keltirishi kerak, ularning salohiyatidan foydalanmaslik uyat.

Investitsion vositalarni o’rganishga vaqt ajrating va sizni pulsiz qoldirishi mumkin bo’lgan shubhali korxonalardan qoching.