Biznesdagi xatoliklar: katta omadsizlikdan keyin boyib ketgan milliarderlar

Bu tadbirkorlarning ismlari va ularning kompaniyalari haqida yaxshi bilasiz, lekin ular dunyodagi eng boy odamlar bo‘lishdan oldin ko‘p xatolarga yo‘l qo‘ygan va muvaffaqiyatsizlikka uchragan.

Jeff Bezos

Elektron tijorat bozoridagi gigant — Amazon asoschisi Bezosning fikricha, biznesmen omadsizliklardan eng muhim saboqlarni oladi. Kompaniya tarixida ikkita katta muvaffaqiyatsizlik bo‘lgan.

Milliardlab dollar daromad keltirgan muvaffaqiyatsizlik

1990-yillarning oxirida Amazon kimoshdi savdosi kabi xaridor o‘z narxini taklif qilishi mumkin bo‘lgan platforma yaratib, eBay bilan raqobatlashishga urinib ko‘radi. Bezos tan olganidek, Amazon Auctions “yaxshi natija bermaydi”. Bu yangilik Amazon’ning asosiy afzalligi — mijozning kerakli mahsulotni topish va uning uchun belgilangan past narxni to‘lash qobiliyatiga zid edi. Biroq bu omadsizlik uchinchi tomon sotuvchilarga saytda savdo qilishiga ruxsat berish haqidagi g‘oyaga turtki bo‘ladi. Shu tariqa hozirda kompaniyaga milliardlab dollar olib keladigan muvaffaqiyatli Amazon Marketplace elektron tijorat platformasi yaratiladi.

Kelajakda xatolarni hisobga olishga yordam bergan omadsiz mahsulot

Amazon’ning ikkinchi muvaffaqiyatsizligi 2014-yilda Bezos tomonidan taqdim etilgan Fire Phone smartfoni bo‘ladi. Fire Phone Amazon’ning omadsizlikka uchragan eng katta mahsulotlaridan biri bo‘lsa-da, bu kabi muvaffaqiyatsizliklar biznesning bir qismi hisoblanadi. Natijada Alexa virtual yordamchisini ishlab chiqishda ushbu loyihada qilingan xatolar hisobga olinadi.

Larri Ellison

Ellison — biznes uchun dasturiy ta’minot ishlab chiqaruvchi dunyodagi eng yirik Oracle kompaniyasi asoschisi. Bo‘lajak tadbirkor uchun bolalik va o‘smirlik davri oson kechmaydi: Larri go‘dakligida og‘ir kasal bo‘lib, qarindoshlari tomonidan tarbiyalangan, universitetga ikki marta kirib, ikki marta tashlab ketgan. U o‘qish o‘rniga xususiy kompaniyalarda ishlab chiqaruvchi mutaxassis sifatida ishlaydi va o‘shanda ham u birovning qo‘lida ishlashdan ko‘ra ko‘proq narsaga qodir ekanligini tushunadi. 70-yillarning oxirida u bir nechta hamfikrlar bilan birgalikda hozirgi kunda Oracle nomi bilan dunyoga mashhur kompaniyaga asos soladi.

Buxgalteriya hisobiga beparvolik va yo‘qotishlar

Oracle dastlabki yillarda yuqori tijoriy natijalarni ko‘rsatadi, masalan, 1986-yildan 1990-yilgacha uning tovar aylanmasi 10 barobarga oshadi. Biroq 1990-yilda kompaniya o‘z tarixidagi birinchi yillik zararni qayd etadi. Inqiroz moliyaviy masalalarni yaxshi bilmaslik va beparvolik tufayli yuzaga kelgan. Keyinchalik Ellison buxgalteriya hisobiga beparvolik qilib, dahshatli biznes xatoga yo‘l qo‘yganini tan oladi.

Xatolar ustida ishlash

Ushbu xatolardan muhim saboqlar olinadi, Ellison yosh menejerlarni tajribaliroqlari bilan almashtiradi, mijozlarga nisbatan haddan tashqari saxiylikni to‘xtatadi, shuningdek, qarzdorlardan qarzlarini undirishni buyuradi. Bir necha yil o‘tgach, Oracle o‘sishda davom etadi. Hozirgi vaqtda Oracle dunyodagi ikkinchi yirik dasturiy ta’minot ishlab chiqaruvchisi hisoblanadi (Microsoft’dan keyin).

Bill Geyts

Bu biznesmen o‘zining muvaffaqiyatli Microsoft kompaniyasi bilan mashhur, ammo bu uning birinchi loyihasi emas.

Talabalikdagi birinchi tajriba

Garvard talabasi sifatida Bill Geyts hamfikrlari bilan birgalikda Traf-o-data IT-kompaniyasini yaratadi, u magistrallarda harakatlanishni hisobga olish va muhandislarga ma’lumot uzatish uchun mo‘ljallangan. Dasturning maqsadi tirbandlikni kamaytirishga yordam berish edi, ammo doimiy nosozliklar uni muvaffaqiyatli amalga oshirishga to‘sqinlik qiladi.

Global korporatsiyaga aylangan muvaffaqiyatsiz loyiha

Keyinchalik Geytsning o‘zi bu biznes biroz foyda keltirgan bo‘lsa-da, umuman olganda omadsiz bo‘lganini va dastur yomon ishlanganini tan oladi. Hatto boshqalarni sindirishi mumkin bo‘lgan narsa Geyts uchun unga ancha kuchli tashkilot — Microsoft’ni yaratishda yordam bergan qimmatli tajriba edi.

Shuni ta’kidlash kerakki, Geyts tomonidan yaratilgan Microsoft loyihalarining hammasi ham muvaffaqiyatli bo‘lmagan. Ammo biznesdagi xatolar tufayli Bill Geyts muvaffaqiyatga erishdi — endi u dunyodagi eng boy odamlardan biri.