Maktab haqida

Har bir oilada bolalardan kimdir maktabga borishni istamaydi. Ba`zan bunga sabab topolmay qiynalasiz. Maktabga borishga qiziqitirib ko`rasiz. Harakatlaringiz zoe ketadi. Bunday paytda yaxshilab o`ylab ko`rish kerak. Nega bola maktabga borishni yoqtirmaydi? O`qituvchilar yomonmikan? Yoki o`rtoqlari urib qo`yaptimi? Bu savollar bilan boshingizni qotirib o`tirmang.

Bolangiz fanlarni yaxshi o`zlashtirolmagani bois, boshqa yaxshi o`qiydigan o`quvchilar oldida o`zini juda kamsitilgandek his qiladi. Uni hech kim kamsitmasa ham o`z ichki «men»i oldida o`zini yomon his qiladi.

Xuddi o`zining kamchiliklarini ko`zguda ko`rib turganday bo`ladi. Boshqalarning yutuqlaridan, muvaffaqiyatlaridan o`zining qanchalik uquvsiz ekanligini ko`rib qoladi. Aynan mana shu narsalar uni maktabga borish fikridan qaytaradi.

Demak, sizningcha, maktabga borishni istamasliklarning sababi, darsliklarni yaxshi o`zlashtirolmaganliklarida ekan-da?! Unday bo`lsa, bolalarni qanday qilib, maktabga jalb qilishga, va o`zlari haqida yaxshi fikrlashga o`rgatish mumkinligi haqida bosh qotirish kerak.

Ruxshunoslarning fikricha, fanlarni yaxshi o`zlashtirolmaydigan bolalarda o`rganish tartibsizligi, ya`ni uquvsizlik mavjud. Bu xarakterga bog`liq tartibsizlik emas, o`rganishga doir tartibsizlik. Bolaning uquvsizligi o`quvchiga muammo tug`diradi.

Aynan mana shu narsa bolani maktabga bormaslikka undaydi. Bolada o`rganish borasida uquvsizligi, uning aqli zaifligidan nishona emas. Bu muammoda ularning hech qanday aybi yo`q. Aslida, o`rganish tartibsizligi ba`zi bolalarda tug`ma bo`ladi. Ular mana shu o`rganish tartibsizligi bilan dunyoga keladilar.

Biz boyadan beri o`rganishdagi tartibsizlik haqida gapirayapmiz-u, tinglovchilarga uning nima ekanini tushuntirganimiz yo`q. Ba`zi bolalarda xotira, ya`ni eslab qolish qobiliyati juda past bo`ladi. Agar bolada o`rganish borasida tartibsizlik bor bo`lsa ham, to bola 6-7 yoshga to`lib, maktabga borib, kara-jadvali va boshqa matematik hisob kitoblarni o`rganmaguncha, bundan boxabar bo`lolmaymiz.

Bolada o`rganish borasida uquvsizlikning borligi o`shanda bilinadi. Bu narsa uning maktabdan tashqaridagi hayotida ham o`z ta`sirini ko`rsatadi. Bolalarda uchraydigan uquvsizlik turlicha bo`ladi. Ba`zi uquvsizliklar bolalarga katta muammo tug`diradi. Ba`zi bolalar o`qishga uquvsizroq bo`ladilar, biroq ularni butunlay aqlsiz deb bo`lmaydi.

Fikringizga mutlaqo qo`shilaman. Bunday bolalar o`qishga uquvsiz bo`lsa ham, matematik hisobga usta bo`lishlari mumkin. Ëki bo`lmasa, ba`zi bolalar adabiyot, til va boshqa fanlardan yaxshi o`zlashtirsa ham, aynan hisob-kitobga kelganda uquvsizlik qilib qolishi mumkin.

Bu narsa ham ularning shaxsiy «men»iga zarba beradi. U yoki bu sohadagi uquvsizlik bolalarning do`st orttirishlariga, o`zi haqida to`g`ri hulosa chiqarishlariga, boshqalar bilan bemalol til topishib ketishlariga halal berishi mumkin. Matematik hisob-kitobga uquvsiz bo`lgan bolalar, sonlarni eslab qolishga ham qiynaladilar, fikrlarini sekinroq bayon etadilar.

Aniqrog`i bunday bolalarning miyasi sekinroq ishlaydi. Shunday bo`lgani bilan bunday bolalarni aqlsiz deb bo`lmaydi. Shu ma`lumotlarga tayangan holda bolalaringizga o`zlari haqida to`g`ri fikr yuritishlariga yordam bering. Bunday paytlarda ular chindan ham sizning maslahatingizga va daldangizga muhtoj bo`lishadi.