Men xam talaba bo`lishni orzu qilgan edim

Bu yil kollejni tamomlagach qat`iy ishonch bilan o`qishga kirishni maqsad qilib qo`ydim. O`qishga bo`lgan irodam va xohishim oshib borayotganini kundan-kunga his etardi. Barcha do`stlarim va tengdoshlarimga, “Men xam talaba bo`lishni orzu qilaman” deb jar solar edim. Ammo bu orzuim test natijalarini ko`rgan zohatiyoq yo`q bo`lganini tushindim. Afsus Oliy O`quv Yurtiga o`qishga kirolmadim. Shu vaqtda mendagi orzu va xohishlar, maqsadlarim xam oldinga bo`lgan intilishim va irodam so`ngdi. Xozir ota-onamning va do`stlarining ko`ziga ham qaray olmayman. Xar kuni do`stlarimni institutdan qaytayotgandan ular bilan suhbatlashib qolamiz. Garchi men yuzimda tabbassum bo`lsa ham, ammo men ichimdan juda ham qiynalaman. Xozirgi holatim faqat o`zimga ayon. Xuddi boshi berk ko`chaga kirib qolgandayman. Nima qilmay? Men xam talaba bo`lishni orzu qilgan edim… deydi, suhbotdoshimiz Sanjarbek.

Albatta, bugungi kunda talaba bo`lish va Oliy O`quv Yurtida o`qish xar bir yoshlarning katta maqsadlaridan biridir. Xozirgi kunda Sanjarning holatiga tushgan yoshlarimizni ko`plab uchratishimiz mumkin. To`g`ri xayotdagi bunday muvaffaqqiyatsizliklar xar birimizning maqsadga bo`lgan irodamizni so`ndiradi.

Ammo bir xaqiqatni bilishimish va uni anglashimiz juda xam muhimdir. Bu yil talaba bo`lolmadingiz, lekin hali imkoningiz borligini esdan chiqarmaylik. Talaba bo`lolmadim end barchasi tugadi degani emasku? Xar bir shariotda biz irodamizni saqlashimiz va uni yo`qotmasligimiz juda ham muhimdir. Sababi, iroda inson hayotining mazmunini belgilab beruvchi muhim omil hisoblanadi. Maqsadga erishishga bo`lgan ishonch irodaning muhim kuchi, bosh mezonidir. Zero, qat`iy ishonch maqsad yo`lidagi qiyinchiliklarni engishga ruhiy asos yaratadi. Bir o`ylab ko`ring, irodasiz odam qahramon bo`lishi mumkinmi? Albatta, yo`q. Iroda insonning yuksaklikka chiqishida qanot vazifasini o`taydi. Insonning o`zini-o`zi idora etolmasligi uning boshi berk ko`chaga kirishiga sabab bo`ladi.

Ma`lumki, asosan irodani tashkil etuvchi unsurlar – qat`iyat, bardosh, sabr-qanoat, yo`ldan toymay, ortga qaytmay maqsadga intilish, imkon izlash, masalaning yangicha echimini topishga o`z aqlini, hissiyotini safarbar eta olish, muvaffaqiyatsizliklardan cho`chimaslik hisoblanadi. Bugun globallashuv jarayoni davom etayotgan, keskin, shiddatli bir davrda yashamoqdamizki, chigal vaziyatlarga turmush davomida ko`p duch kelamiz. Agar irodamizni ishga solmasak, bizni turli xastaliklar osongina “qarshi oladi”.

Psixolog Deyl Karnegining shunday deydi: “Biz to`qnash keladigan eng katta muammo fikrlarimizni to`g`ri yo`nalishga solishdan iborat… biz muammolarimiz bilan mashg`ul bo`lishimiz keragu ammo ulardan tashvish tortmasligimiz zarur”. Psixolog aytganidek, “men Oliy Uquv Yurtiga kira olman, vaqtdan noto`g`ri foydalanaman… aqlimni rivojlantirishga harakat qilaman. Bironta foydali narsani o`rganaman. Aqliy yalqovlikka berilmayman. Sa`y-harakat, mulohaza va e`tiborni talab etuvchi kitoblarni mutolaa qilaman… barcha yo`nalishlar bo`yicha ruhimni mashq qildiraman… pok niyatli bo`laman… shoshma-shosharlik va sarosimalikka barham beraman…” – deya harakat qilish kerakdir.

Agardi o`z ruhiyatimizni boshqara olsak, har qanday og`ir vaziyatda ham oldinga qarab intilsak, tashvishlar oldida esankiramasdan, harakatlarimizni sustlashtirmasak, bizni to`lqinlar “yutib” ketmaydi va hayot to`fonida adashtirmaydi.